Koni E-Book

Alex Gfeller

• Herausgeber: Books on Demand
• Kategorie: Gesellschafts- und Liebesromane
• Sprache: Deutsch
• Veröffentlichungsjahr: 2023

Beschreibung

Koni Dick (1943-2023), war Zeit seines Lebens Schriftsteller und Landschaftsmaler und lebte seit jeher, zusammen mit seinem Partner Toni Dünn (1943-2023), im kleinen Dorf Kehrsatz bei Wabern, Schwedenland, das in Amerika oft mit Swaziland oder Switzerland verwechselt wird. Wegen akuten Verdachtes auf schwerwiegende Subversionstätigkeit im schwedischen Waldschraat hatte er nie die geringste Möglichkeit oder auch nur eine leise Chance, am sehr bescheidenen, kulturellen Geschehen seines Landes auf irgend eine Weise teilzunehmen, und blieb deshalb stets erfolglos und unbekannt.

Leseprobe

Da die Amerikaner Switzerland gerne mal mit Schweden oder Swaziland verwechseln, habe ich der Einfachheit halber gleich von Anfang an von Schweden und Swaziland geschrieben. Schweden und Swaziland mögen mir diese Pikanterie verzeihen.

Keni böse Erinnerige dörfe dr sorgfäutig usgwäut Wortfluss schtöre, o nid pärsönlechi Affinitäte, u nüt söu chönne Ifluss näh. Abr meh vorzogni Uflage aus di drei si nid vorxeh. Es gitt zwar nones par chlini Einzuheite, wosi hie no nid wei vrzeue, di zwe Knüsse adr Schribmaschine, dr Koni udr Toni; sisch no nid dr richtig Ort u ono nid dr richtig Momänt drzue, wüu au das isch eigetlech unwichtig u unbedütend, dases eigetlech gar nid sötti vrzeut wärde, weme nume e chli konsequänt wäri, wi zum Bischpiu zWörtli ‘ja’, wo luttem Korekturprogramm vo Wörd bide stilistische Vorschleg umbedingt zvrmide sig, wos nume göngi, werum o immr, im Ändeffekt abr ersch am Schluss vom Grauguss, wos o numeno drum geit, wos schteit u wos geit u wos hett u wos macht u wos wott u vrmacht, wüus eigetlech zimmli überflüssig wär, sägesi, u nüt aus es chlises Fürzli sigi, winis zKorekturprogramm fix erklärt; es sigi numenes gschmackloses Windli im ganze Tegschtfluss vo dere Orkanie u Taifunie, wos hie itz gli wirt gäh. O aus Bekräftigung giz das ‘Ja’ nümm idr klinisch subere u makulose Wäut vo Wörd; es söu ei-fach grad niene meh vorcho, sägesi zKalifornie äne, wüus zKalifornie äne warschinlech sexueu diffamierend wär u erotisch korumpierend, dert eifach nume ‘ja’ zsäge. Di zwe gneigte Aquitanier u Aquamariner zChäsiz, Swaziland, bi Bärn, Sverige, düngkz abr, dassi eigetlech, rein schprachlech xeh, guet gnue sige, umsech gepflegt chönne uszdrücke, wüu stilischtischi Fähler u schtrategischi Irtümr im Nachgang gängno u gäng widr subr chönne usgfielet u abgfigget wärde, rein schtrategisch xeh, wüu es muesja am Schluss eifach numene suberi Sach useluege; es mues am Schluss gäng e suberi Sach daschtah, wosi no chönne vrträtte, wosino drzue chönne schtah, uf bärndütsch xeit, u drmitt meinesi nid nume di gramattikalische udi ortografische Fisimatänte füreschteue, wi zum Bischpiu zBärndütsch, woja iri eigeti Schprach isch, wosi sech immr drinn bewege, wosi drinn dängke u wosi gäng bruche, wesi mittenang odr mitte Lütt hie rede. Was söu dranne fautsch si? Das isch znatürlechschte vodr Wäut. Abr so sidi wichtigschte Vorgabe, di bedütendschte Vorhabe u sogar di grundlegendschte Vorlage u vilech odi einzige Vorussetzige, Umschtäng, Iwänd u Abgränzige scho gnüegend subr abgschteckt u scho ganz am Afang zur Diskussion gschteut, weme so wott, u eventueu geischtig u ideologisch u metafüsisch scho lengschtens abvrreckt, no bevores übrhoupt richtig agfange hett. Es cha sogar si, dases aui scho lengschtens gmerkt hei, nume di zwe Löle us Chäsiz nid; das kennemr nämmlech, wüumr das kenne u wüsse u begriffe hei, wi reduziert mir si, wi igschrängkt, wi unvoukomme u wi unfähig, grob übere Tume peilt. Abr es söu nid scho itz dr Idruck entschtah, aus düeg grad dä Tegscht es psungrs Gheimnis odr es usklüglez Räzu vrschtecke, wüu das duetr sichr nid. Är duet nüt; es isch sogar e grundsätzlechi Vorussetzig, das grad dä eifach Tegscht nüt Wäsentlechs duet vrschtecke odr vrhüue odr vrhüete odr vrbärge odr ganz am Schluss vrrate, dasr auso nüt Bedüttends wott azeige u nie ine Unkenntnis odr ine Unvrfänglechkeit wott abetouche u o übr nüt Unumgänglechs wott vrfüege odr öppis Usfüehrlechs wott vrbräme wid Bräme, wo bekannt-lech übere Gotthard flüge, odr ohni zwüsse probiert zvrheimleche u o nid wott vrchläbe u vrhäbe, odr wott vrpflaschtere odr absichtlech wott vrwässere u la vrdunschte; är wozech gwüss o nid wöue unnötig wichtig mache ude Lütt blitzblangki Zäng zeige. Vrgässez! Es handlezech hie nume umene liecht sukkursalistische surrealistische Tegscht, wo müglechscht flüssig söu drhärcho, nume um dZitt ztodzschlah, wonis no blibt, um meh gwüss nid. Dasch aues; dr Tegscht wirt o so Twäut nie erobere, nidemau Bärn, ke Angscht, är wirt absolut nüt zungrobsi bringe, wi aui Surrealisme, Sukkursalisme, Subrealisme, Datafaktorisme, Metarealisme u Protorealisme, vrschproche, wüu das aues nume Chabis isch, literarischi Randerschiinige, gschpängschtrhafti Waudschraate u fiktivi Beleiti Brötli am Loufmetr, weme so wott. Es wärde drmit u drususe keni Enthüuige gmacht, keni Erfahrige mitteilt, keni Erkenntnis erbracht u keni Erlüchtige offebart. Vrgässez! Wär nid wott xeh, was di Zittewändi ergitt, womr aui itz grad drinne schtecke, söuse eifach ufdr Sitte la, wüu eigetlech u urschprünglech schetze nume dr Toni udr Koni, di zwe vrgässnige Vrfassr u vrmisste Vrpa-ssr u vilech sogar ono di zwe flüchtige Vrpissr u unaschtändige Bekackr elei iri vrschteckte Queue u offesichtleche Qualitäte, wosi hei. Abr grad die Erkenntnis isch säubschtvrschtändlech so säubvrschtändlech, dasme übr das gar nid mues schribe, wüu grad die flotti Karisierig udi flötistischi Ischteligisierig säubschtragend gnue sige, meinesi, udi forschi Schribhautig blibt drbi erschno anähmbar säubschtungerächt u isch uf jede Fau usrichend vorigno u erschno beschtritte. Erewort!

Abr so isch grad zum Vorus aues Wäsentleche xeit, u aui dängkbare Vorussetzige si o grad usrichend i Erwägig zoge u erwähnt, auso sichr erlediget u agmässe usgfüehrt, auso usrichend gnue ufglischtet u adüttixwis i Betracht zoge odr sogar leidlech beurteilt u i agmässnigr Früschi vrmittlet u vrtramplet u vrtschaupet; meh giz drzue eigetlech gar nid zsäge. Um abr däm ernöite Affront, wosech am erwachende Horizont scho duet abzeichne, dr Meischtr z zeige, mues gwüssrmasse didaktisch, faktisch u taktisch gschid odr wenigschtens schtrategisch subr vorggange wärde, u vilech sogar orthopädisch odr metabolisch iwandfrei u makulos iigriffe wärde, nume um luttr vrhassti Begriffe usdr Bellistik, usdr Blasphemistik u usdr Ballistik zvrwände, was abr di sympathische Informatikr vodr professionelle Korrektheit ude pippilottische Aforderige scho ause ernöiti schtilistischi Provokazion chönnte aluege, wesi nid scho lengschtns wüsste, dass da chum no öppis würklech Provokativs u erschno Wichtix chönnti drhärcho, was da so dasume schnagget u überau dasume ggagget. Tatsächlech ischja di ganzi, vrgäblechi Müeh vom Schribe eigetlech scho zum Vorus für Pfüchs xi, wemes richtig aluegt, u wär faht nid immr widr mittr ganze Aschträngig im Wüsse a, das grad di Aschträngig i kenr Wis cha ziufüehrend si u o no nie sinnhaftig isch xi odr zwäckmässig chönnti wärde, wele Tubu, wele Gigu u wele Aff? Si lohnzech nidemau, ehrlech xeit, nid im Gringschte, u numene richtige Idiott würd so öppis mache widi zwe unbekannte Schribis zChäsiz äne, wo hie u hütt iz äntlech mau müesse zur Schprach pracht wärde; dir heit ja absolut rächt, abr was söus? Mir müesse einzig dZitt ztod schlah, wi xeit, wüusi mues gäng widr vo Nöiem iggäh, vrtschaupet, abgäh, vrhudlet, usggäh, agricheret, vrnaglet, ufggäh, vrrüehrt, vrhacket, vrsout u när grad ono sichr vrnichtet wärde, umwäutschadefrei, di auti Soumoore, so dasme cha sichr si, dassi nie meh zrüggchunnt, di vrlauereti Zitt, di vrtani Zitt, di vrloreni Zitt, abr o nid aus Zombi umechunnt u abechunnt odr sogar inechunnt, di vrreckti Souzitt, wüu es geit drbi eidüttig nume umene reini Zittvrschwändig u Zittvrnichtig idr ganze Zitträchnig inne, u scho nume das isch oscho widr irgendwie sündig odr sogar todsündig, nid wahr? Wenigschtens echli sündiglich? Sündhaftig? Sündebabelig? Nume es bizzeli vrwärflech? Es Nüteli Unaschtändigkeit odr gar Ruchbarkeit? Unpassend ischsi uf jede Fau, u zwar immr u i jedem Fau, di vrloreni Zitt, u drumm darfsech dZitt eigetlech nie widrhole; das würdi glatt dr Logik vodr Motorik widrschpräche. U mir wei doch nid uf aues abe ono unlogisch si? Dr modärn, auso dr mittumässig Mönsch fürchtet nüt meh aus Ereignis, wo immr widr zrügg chöme, wüu aui ächte Ereignis sötte eigetlech einmalig si u einmalig blibe, schüsch vrlüresi sofort ihre urschprünglech Wärt u ursächlech Sinn u Reiz u Glanz u Gruch nach Vrwäsig u Vrrottig, wüu vöuig wärtlosi Zittzügnis gizz massehaft, unes gizze trotzdäm nid würklech, nie u niene u nimmrdar, onid im Flimmr vode Frouezimmr! Macht das eim nid ztschudere uz chudere uz mudere? Aui Zittzüge wei abr hütt u hie nie meh vo Fantom rede, so weni wi vo Fänomen odr vo Fantasi, Fäntesy, Phanthasy odr, churz xeit, vo Frontauparalüse, ganz abxeh vo aune Farisäer, Filharmonikr, Fotolüsikr u Fonematikr. Abr wie o immr; es mues iz eifach passiere, es mues iz eifach mau passiere; es mues passiere, was mues passiere, u das isch i däm Fau eidüttig e wittere, sehr breite Ermässensschpiurum inere richtige Notlag, wono mues u wirt zur Schprach cho, drzue e reini Asichzsach une fiisi Vorgabevranlagixursächlechkeit, drzue vilech sogar ono e Ernennixbeschtätigungsvorsorgixmassnahm, abr eini vodr ganz psungere Sorte, eini, wosech gwäsche hett, wemeris die Amerkig us Amerika dörfe geschtatte u erloube u zueteile. Wär iz abr dr Asicht isch, das sigi ja aues nüt aus eis einzix Räzu odr sogar nume reine Mischt u Chabis u Blödsinn, dä vrgisst drbi, dases gar keni Räzu gitt, keni Dängkschpiu u o keni Enigma, wo nid immr i irer ganze Banalität liecht chönnte ufglöst u vrworffe wärde. E settigi Mittumässigkeit müessemer vilech sogar i Chouf näh, wüu di gfragti udi erwarteti Qualität sowiso immr drungr lidet. Vrschötr? E gwüsse Qualitäzvrluscht müessemr immr i Betracht zieh; das isch vilech sogar di einzigi Mönschheizufgab insgesamt u genereu, wüu letscht Nacht isch dr dick Läbeskontrolör Koni Dick häuwach i sim breite Bett gläge, u im Näbezimmr o dr dünn Lulatsch Toni Dünn, u zwar di ganzi Nacht lang, mit offene Ouge, nacheme ungwöhnleche Tag vouer Unvorhärxehheite u Unvorhärsehbarkeite u Übrraschix- u Erschütterixmomänte, wischo so mänggisch i irem Läbe, auso praktisch jedi Nacht, abr dismau nume wägem Paniktrumpeetr u Poukeschlegr us Bättlähäm, wemes gnau nimmt, u während dere wache Zitt si ganzi Tegschtflüss i vouschtändig usgschaffete Sätz vo erläsener Eleganz unablässig dür iri Chöpf gschtrömt, aues Sätz, wosi ufe erscht Blick gar nideso schlächt hei gfunge, ja, sisi sogar richtig schtouz ufse xi, wisi da so ungfragt si inecho u flott widr useggange si, aus chiemtesi gar nid us irem eigete Hirni, sondrn vo irgendwo här, vilech sogar usem Wäutau, auso usem Wäutruum odr usm Fundus vode widrschprüchlechschte Gfüuslage vode Hesperide, irne schtändige Begeiterinne, wodr Garte mitte gułdige Öpfle hüete, u nume wäge däm heisi sech müesse ernüechteret säge, dases wou dochno nid ganz vrbi isch mittem Schribe, wüu si müesse nämmlech nach wi vor gäng schribe, di Zwe, so, wisi o gängno müesse male, u zwar Landschafte male. Si müesse drumm gäng aues ufschribe u abmale, di zwe Sorgefäutler; si müesse eifach gäng settix Züg mache, di zwe Chummrbuebe, si chöi gar nid angers, di zwe Pajasse, das ischne eifach so gäh, dene zwöine rote Gumibärli, u vilech isch das sogar ire eigetlech Uftrag u iri eigetlechi Uflag, wo vo ganz inne ufechunnt u vo ganz hingr fürechunnt, wär weis, odr es sig de haut tazächlech e ganz schlimmi Chrangkheit, wosno gar nid gitt, wono niene beschribe worde isch u wome no gar nid cha heile: Kunscht u Kułtur. Me weis ja nidemau, wisi eigetlech heisst. Zmale abr chöisi ohni witteres jahrelang la lige odr la schtah, ohni wäge dere länge Pouse Schade znäh, ohni dasne drbi angänz ungmüetlech wurdi, wis bimene akute Schribungrbruch immr widr passiert, wüu bim Schribe louft aues ganz angers ap aus bim Male: Di Sätz louffe bi ine i rotr Lüchtfarb überne innere Biudschirm, wi xeit, so widi aktuelle Börsekurse übernes Loufband i Lüchtschrift adr Fassade vonere angäblech erfougriche Bangk fliesse, wo usschliesslech us professioneuem Schönrede beschteit, anere ganz moderne Fassade us Glas u Marmor auso, u zwar immr ganz beharrlech, unufhörlech, ungfragt u vor auem ununtrbroche. Si gäbe dütlech u klar übr Gwinn u Vrluscht Uskumpft, übr Bewegige odr übr Schtiuschtänd, u mit farbige Pfile erschno übr vorwärz u rückwärz u sitwärz, übr ufe odr abe, ohni das dä bemerkenswärt Vorgang vom innere Vorgehe, vode innere Zueschtäng odr vom innere Abgang jemaus gschtüret, gschtoppet odr beschlöiniget u scho gar nid zum Vrschwinde pracht chönnti wärde, wüu wine ändlose Fluss fliesse di lüchtend rote, gäube u grüene Sätz wi bedüttixvoui Zahlereihe zügig uf dene innere Breitbandschirme vrbi u überse use, u schwü-mme ändlos düre u wägg u ine witti, dunschtigi Ferni use, gö unghinderet u unbeidruckt ane vrbi u übrse ewägg u singke witt usse irgendwo langsam abe i Dunscht vodr Ferni, u zwar aues gueti Sätz, bruchbari Sätz u robuschti Sätz, so dassi sech müesse säge, wesi ufm Rügge im Bett düe nachesinne usech ärnschthaft düe frage, obsisech iz äntlech widr einisch müessti Tmüeh näh odr Tmüeh gäh u aues ufschribe, was i irne Gringe grad ungfragt abgeit, dassisech auso widr einisch dZitt sötte näh, audi guete Sätz irgendwie feschtzhaute, nume um usezfinge, was für Fiume i irne Chöpf eigetlech abloufe, u dassi sech o dere Ufgab zschteue hätte, wosi widr einisch gäge bessrs Wüsse, gäge aui Erkenntnis u mit aune mise Erfahrige u, vor auem, gäge jeglechi inneri Notwändigkeit agfange hei. Es gitt ke einzige Grund, das zmache odr nid zmache, unes gitt o ke Alass drzue, dä Drang zungrdrücke odr sech ihm nid zungrwärfe une äntlech widr einisch uszläbe, dä abvrreckt Soudrang, wüu es isch mittm Schribe wi mittm Brunze: Dr Drang isch da, är mäudezech vehemänt; är isch eigetlech immr da, aui Glogge lütte ununtrbroche, abr dr Brunz louft im Auter numeno i schtarch reduziertr Form, nume wüusech dBlase nie meh vouschtändig lärt, vor auem nid im Sitze, abr o nid im Schtah, wüusi gschpüre scho sit langem eifach nümm dert ungr, auso ungrhaub vode Hosegürt odr diräkt a irne Schwänzli, wo scho lang nümme schtif chönne wärde; si chöi auso nümme säge, so wi früechr, ob da öppis no nid louft odr ob da scho öppis louft, obes immrno louft odr obes scho widr nümme louft, u wesis wei wüsse, de müessesi zersch dBrüue ufsetze, müesse sech müehsam vore abebücke u gnau häreluege wines Tubeli im Waud, usi müesse drzue iri schlaffe Schnäbeli scharf im Oug phaute u abwarte, wassi no düe usela odr obsi übrhoupt no öppis düe vosech gä odr obsi scho aues duss hei, di huere Schisgigle, e letschte Schprutz vilech, e letzschte Tröpfeler odr e letschte, unbewusste, huchdünne Schtrau, obsi auso übrhoupt no öppis zsäge hei u vosech gä dert unger, di zwöi miggerige Schisgigeli, wone no plibe si, churz xeit, obsi übrchoupt no für öppis da si, di zwöi chline Schwänzli, odr nid, wüu di beide Schtumuschwänzler mache us dere Vorussetzig, was übrhoupt no müglech isch, abr nume kes Theatr u nume kes Gschis meh, kes Gjammr u kes Grännizüg meh, ke Kataschtrofe u ke Wäutungrgang meh. Abr si möchte sech glichzittig nid müesse la säge, si heige informativ öppis vrpasst, si kümmeri sech zweni drum, odr si heige sogar öppis ungrdrückt – odr was o immr. Phüetis nei! Sone fautsche u absolut unzueträffende Vorwurf wärne zimmli unagnähm, unr wär o ganz u gar ungrächt u grundfautsch, wüuer ganz eifach fäu am Platz wäri. Si wüsse das sit langem, si hei mittm Döktu gredt, wüu sisi ja drzue zwe erprobti u ernüechtereti Schribprofis, wo wüsse, wos düregeit u wis abgeit, usi kenne o iri zimmli ungerschidleche Schriblune u Schribhemmige lengschtens haargenau u bis töif ine. Für das bruchesi sech nümme vorzmache, usi bruche sech ovo drittr, auso vo vöuig unberuefener u unbefuegter u unerwünschter Sitte, zum Bischpiu vomene wittere karge Döktu, nümme la zbeiidrucke u o nid la iizrede, si müessi sech la opperiere zwüsche de Bei – das ganz sichr nümme. Settig wüeschti u ätzendi Afängrzitte vou Afängrfähler si zum Glück lengschtens u definitiv vrbi u übrwunde, wüusi lösech scho lang nümme la drirede, bi kem einzige Thema meh u ganz glich vo welere Sitte, so weni wisi sech übrhoupt no öppis löla säge, wüusi inzwüsche genau wüsse, dasne übrhoupt niemer meh darf drirede, cha drirede u söu drirede, grob xeit; si hei ja kenr Brüuechunde meh mit exklusive Chundewünsch u exquisitte Chundereklamazione im Lade ungr. Es gitt eifach niemer meh, wo für das no geignet odr gar drzue befuegt wäri ufdr Wäut.

Iz isches abr so, das usm blangke Übrlege use u elei bim Nachedängke no lang ke bruchbare Tegscht entschteit, wüu jede Tegscht entschteit zerschemau ufm Papir odr ufm Biudschirm, u niene schüsch, unr mues zerschemau umschtändlech ufgschribe wärde, abr erschtunlechrwis o nid nume im Chopf, wi viu meine, sondrn meischtens i müehsamr u umschtändlechr Formsuechi ufem Hüselipapir odr am Biudschirm, u nume dert, wonr übrhoupt kongkret cha entschtah, auso bim Koni endr ufm Hüselipapir vomene Schribblock, u bim Toni endr ufm Biudschirm vom Läptop, u niene schüsch, wüusi genau wüsse, das vor auem di schriftlechi Form, rein inhautlech u formau, so odr so e geischtig u emozionau sehr reduzierti schprachlechi Kunschtform vou vo abvrreckte Konvenzione isch, wome wäutwitt Schtilistik, Gramatik u Orthografie nennt, vrbunde mit Formalistik, Obelistik u Elementaristik, formau zwar immr meh odr wenigr koräkt, abr äbe, insgesamt xeh, doch nume e skizzehafte Entwurf vo vage Idene, es dürs Grütscht vo waggelige Iifäu, zimmli flüchtig u zimmli zuefäuig entschtande, auso unbehoufe, unsicher, unfertig, unbruchbar u aues angere aus definitiv, u gschpickt mit viune Lücke u Löchr u Fählr u Unentschideheite, u schüsch gar nüt, e abschtrakti Konschtrukzion vo miggerige Sätzli, es dütlech ungerernährz Klappergschteu zwüsche zwene Pungkte, wo erschno grusig gixet, es hereloses Gschpängscht, es beziehixloses Konvolut vou Papirabfäu u Schreddrmateriau fürt Ghüdrabfuehr, abr insgesamt xeh schone guetgmeinte, doch äbe widr nume abschtrakte Vrsuech, are sehr beschtimmte, abr gnadelos herte Würklechkeit, wosech drzue immr widr feig entzieht, äntlech Herr zwärde, meh gwüss nid, auso nüt Kongkrez, nüt würklech Asätzix odr Afänglechs, auso nüt Bruchbars, nüt Einzigartix, Vreinzelz odr Vrbandelz, nüt Detaijierz u vor auem nüt Ändgüutix, nume gäng e schwache Vrsuech, ane beschtimmti odr o ane unbeschtimmti Würklechkeit so nöch wi müglech härezcho, wischo xeit. Abr scho nume zNachedängke drübr wirt meischtens hemmixlos übrschetzt, wüu nachedängke chaja jede Tschumpu, u jede Löli dängkt immr genau söfu nache, winr brucht u winr mah, wenrs übrhoupt brucht, wenr übrhoupt mah u wenr übrhoupt cha nachedängke, was o nid immr ggäh isch; das schteit lengschtens fescht. Niene wirt übrigens so viu nachetängkt wi idr Chischte, u schon nume die Erkenntnis elei seit aues übrz Wäse u übrt Qualität vom Nachedängke us. Vrgässemr das auso, u zwar schnäu, wüu nachedängke füehrt meischtens zu nüt, numme zMache elei machz us, u wär drzue erschno idr Chischte hocket, blibt drbi sowiso idr Chischte hocke, das schteit scho mau fescht, da änderezech nüt dranne. Am Nachedängke chas au-so nid lige; da mues scho meh härezoge wärde, näm-mlech tätigi Hiuf vom Compiutr, sofern es settix Programm übrhoupt wittrhiuft, u zwar uf irgende huere Art u Wis, ganz glich uf weli, odr zmingscht uf jedi dängkbari Wis, sägemr emau. Das entscheidet elei übr Schnudr odr Chodr, wi bim Scheiksbier, odr übr obsi odr nidsi, wüu das hez vou isech, unes geit um nüt angers aus um Läbe u Tod, um Gäut odr Bluet, um Wurschtfingr odr Pianischtehäng, um Schpöifr odr Söifr, um rasierti odr unrasierti Gringe im Schambereich. Da chame idr Wonig jahrelang manisch Schtöibli u Dräckli ufläse, abläse odr abwüsche, wäggsuge odr unfreiwiuig iatme, u trotzdäm entschtöh immr widr überau Chlöibli, Schtöibli u Dräckli, u Löibli, Höibli u Schöibli, u me weis nie, wo die übrhoupt härchöme, wüu im Rum säuber isch nüt us Schtoub odr us Dräck; dr Rohschtoff für Schtöibli u Dräckli fäut eigetlech gunzätzlech, u nüt duet druf hiwise, das gli dr ganz Rum vonere glichblibende u glichartige, meischtns musgraue Schtoubschicht zueteckt würdi si, überau schön glichmässig vrteut, sanft i sire Art, abr unufhautsam, schtetig u luttlos, weme nüt drgäge miechi, u i aune Eggeli würdisech di blöde Schtoubhüffeli biude, vo dene mr hie schtändig rede, vrteut vode liisischte u liisligschte Luftschtrömige, wome eigetlech gar nid cha wahrnäh. Dr Schtoub isch eifach irgendeinisch da, chläbt düttlech ade Socke, Chleidr u Fingke, ade Schpatze u ade Mirabelle, ade Marder u ade Kardanwäue, ade Tonschpure u ade Körprwäute, u lazech nid eifach widr la wäggdängke odr la vrtribe odr wäggwünsche. Dr informiert Informischt mues auso di Schtoubflöckli gwüssrmasse einzeln behandle, muesse müehsam pückt ufnäh u pärsönlech zum Ghüdr trage, wüusi eifach unübrsehbar vorhande si, o we nüt druf hidüttet, dasne ihri bedüttixlosi Bedüttixlosigkeit übrhoupt öppis bedüttet. Nüt gittne jemaus di Wichtigkeit, wosi für sich gar nid düe beaschpruche, unes schteuzech gli einisch di brönnendi Frag, obes äch nid doch irgendwo e Schtoubtüfu gitt, wo duet luure u wo louffend Schtoub produziert, irgendwo unsichtbar imene Zimmregge vilech, mit hämischem Grinse, ohni dasme öppis drgäge chönnti mache, e fine Schtoubvrmischr odr Schtoubdiffusr, wone när heimtückisch, abr schön glichmässig im ganze Zimmr u idr ganze Wonig duet vrteile, nume umt Bewohnr zergere u ume unerwünschti Arbeit mittemene lärmige Schtoubsugr, em Erzfind vomene Schtoubdiffusr, zmache. So muesme haut immr widr e chli Lärme vrursache, zum Leidwäse vo beidne Bewohnr, vom Toni u vom Koni, wo Lärme garnid gärn hei u wo abr o nid wei im Schtoub müesse läbe, auso im Wonixschtoub, im Husschtoub, wime seit, inere schtändige Schtoubschicht auso, wome zersch chum cha xeh u wome nie richtig cha wäggputze, wüusi immr widr fürechunnt u schinbar immr da isch u vilech sogar für immr da blibt. Schtoub gwinnt, würdme zChüniz äne säge, u Zläbe produziert vor auem viu Schtoub u viu warmi Luft, müesse di zwe tranige Inkubischte angänz aanäh, u schüsch nüt, nume Schtoub u warmi Luft, u zwar schtändig u überau, u weme übr das lang nachedängkt, übrchunnt zLäbe sofort e ganz angere Sinn mittemene düttleche Bigschmack vo Abneigig, vo unusgläbtem Widrwiue u vo erläbter Abschöi u schtändig begleitet vomene Gfüeu vo vrschtändlechr Vrachtig, vo eidüttigr Gringschetzig u vor auem vo breit usgwauztr Chötzligkeit, wüu Schtoub eigetlech ke Beachtig fingt, niene; Schtoub isch wärtlos u bedüttixlos, sinnlos u nume vo Abneigig begleitet u nüt aus unerwünschti Materie am fautsche Ort. Me begägnet em Schtoub auso mit Vrachtig u absolutr Missachtig; Schtoub isch ke gueti Wonidee u isch ke Bericherig vom Woufüuvrmöge, umes mau so zsäge, unes gitt nume weni Sache, wo di Eigenschaft mittm Schtoub teile, weme mau psungrs widrwärtigi Lütt nid grad diräkt i Betracht zieht, wo odr guetwiuigscht Schwed gwüss nid möchti vrputze u wonr beschtimmt nie möchti xeh. Inkubischte u Internischte rede imene settige Fau vo Virecocktail, abr o vo Totaurevisione, vo Forebewirtschaftig, vo Waretranspört, vo Beeriabläse, vo Sure Möscht u Mixture fürz Kuure, vo Bohnesuppe us Bohneschtäcke u Miubezäcke, vo religiöse Xäng u pruchte Klarsichzfolie, vo dütlech mindrwärtige Impfsere für übrflüssigi Impfige u Beschimpfige u vo ganz entbehrleche Schafschuure bi scho mehrfach gschorne Schaf zWattewiu hingr bide Schafpuure vo Rüschegg obenabe. Drmit isch gwüss nonid aues ufzeut u xeit, ifrschtange, abr me chasech äntlech es subrs Biud vo aune grusige Vrheerige mache, wo scho nume di bescheidene Ameerkige hie wärde uslöse. Schteuetnech se nume vor! Dir chönntet niemaus so untrschwellig si, so übrfäuig u so hingrlischtig! Immrhin chame drzue no säge, dasmrs hütt u hie mittemene psungrs schöne, häue Morge ztüe hei, o wes ersch Frittig isch, zueggäh, abr am Frittig simr immr psungers gittig, uwe Zunne schoso früeh am Morge am Horizont äne gäge zLiebifäud übere schteit wine Orangscheschnitz idr Luft, duezi nidemau sonderlech blände; si isch eifach i auer Klarheit majestätisch ufggange, u nüt u niemr häzze dranne chönne hindere, wimr aui wüsse u witt Infernalischte immr widr mit Bedacht betone. Was woschno meh? E Schibe wine Bluetorangscheschnitz, wodi ganzi Landschaft ines ganz miuds, warms u weichs Morgeliecht toucht hett u Twäut u Tmönschheit eidüttig viu bessr lat la daschtah, aussi i Würklechkeit isch, wi sinrzitt di orangschige Schtore am Chinderschpitau zBärn äne, wones woutuend tämpfz Liecht vrbreitet hei, wo aues Hospitalische nachhautig übrschtrömt u fasch gänzlech übrfluetet hett, sogar di flanellene Bettdechine u Lintüechr udi schneewisse Uniforme vode ufmerksame u sehr früntleche Chrangkeschwöschtere, Chrangkepflegere u liebe, ländleche Putzhiufene, wo aui Trudi, Greti oder Grittli gheisse hei. Di schtiui Landschaft isch gäng i das schtändig ineschtrömende, warme Liecht vonere ufgehende Sunne ipettet xi, u trotz dassi ganz flach isch xi, di schöni, ruehigi Schtadtlandschaft, ischsi imene flache Sunneschtand perfekt abgrundet da gläge mit liecht nach obe grichtete Rändr, genau wi ide Beschribige vom Ludwig Hohl, u isch scho am Morge früeh düttlech isech gfeschtiget, wissech ghört. Es isch ganz eidüttig dZitt säubr xi, wosech ihm eso ganz pärsönlech zeigt hett, wüu dZitt isch grundsätzlech rund, nid linear, udi schtiiffe Rändr si nid nume ganz unaschtändig gäge ufe grichtet xi, auso wi schtiiffi Piggr; sisi ono usgfranset wine aute, itröchnete Bodelumpe xi, wome irgendwo vor Jahre vrgässe hett. Drzue schmöckzi ono chli komisch, dZitt, um ehrlech zsi; si müffelet e chli, usi füdelet e chli, widr Chäsr seit. Si isch zwar ganz liecht u ganz unvrwächsubar, o weme dranne schmöckt, iivrschtange, abr me gschpürt di feine Vrfiuzige udi fein ziselierte Schtrukture, wosi loufend produziert, sogenannti Liechtvrfiuzige us luttr miude Paschteutön u irne dezänte Abwichige odr Ergänzige, ume merkt da drann, dassi läbt, dassi läbig isch, di Zitt, usi cha jederzitt ono jedi gwünschti odr unerwünschti Form anäh, wesi wott. Wedr gneigt Observant auso gnau härelost, chaner übrrascht feschtschteue, dassi drzue ono ganz lisligi, abr betörend schöni Musig abschpiut; es si vorwiegend di fine odr o grobe Klangfarbe, wisi aube churz usde Outoradio töne, we Touto mit offne Fänschter vrbifahre. Me cha drus nume ei Lehr zieh: Wärs einisch ine Talkshow am Fernsee, zumene Artiku inere bedüttende odr unbedüttende Zittig, zumene churze Radiointerviu amene abglägnige Regionausändr odr schüsch anes öffentlechs Mikrofon gschaffet hett, isch nächär fürt Kunscht eifach grad für immr u unwiderbringlech vrlore u vrgheit u gschtorbe u vrfulet u vrdorbe, wüusech das nid duet reime, wedr im Reine, no im Gheime, wüu das im Hirni nid duet keime, wüu das ufdr Abrächnig nüt ergitt, wüu das gar nie ufgeit, wüusech das nid ziemt, wüu das nüt bringt, wüu das niemerem passt, wüu das absolut nid drwärt isch, wüu das mitte eigete Aschprüch nid cha zämega, wüu sech nächär Toutentizität gruset vorem eigete grusige Gruser mittem grusige Pfusr am Lusr u em grusige Huusr ufem Bärgeskamm, u wüu dr Mönsch nächär nie meh dr glich wirt si wi vorhär odr winr vorhär wenigschtens emau hätti chönne si odr chönne wärde; är duezech nächär im beschte Fau vosech säuber aggeeklet abwände, uz Glück wirtne für immr vrla, ganz eidüttig, wüu är wirt nümme Rächz zschtang bringe, unr wirt ersch denn zum vrlognige Wäuthandörgeler wärde, wo ufdr Düfurschpitze duet örgele u zmörgele, ohni Pouse u ohni Fäu u Tadu u immr mit Blick nach Oschte gäge Sunneufgang, wüu öppis angrs eifach nümme drinne ligt. Är wär auso schnäu mau zum Abgwäute worde, zum Niduserwäute u zum Abekoufte, u das isch ganz eidüttig zschlimmschte übrhoupt, wo amene begabte Mönsch cha passiere. Es isch nämmlech wi bide Pippilottikr: Wesi mau gwäut si, au di unerträgleche, nimmersatte Pfuschine u Schnurine u Plöffr u Schmierine u grusige Sieche, auso au di hemmixlose Säubschtdarschteuer, au di wandelnde Meineide uf zwöi Bei, wärdesi nie meh das si, wassi vilech mau hätte chönne wärde, wenigschtens für churzi Zitt, wesi ufpasst hätte u nideso mittumässig u mitlöifferisch worde wäre u nideso devastatorisch u mitochondrisch plibe wäre, auso so kitschig. Me chas abr o so xeh: Si wärde ab sofort i irne grusige blaue, graue odr schwarze Herechleidr u Frouechleidr numeno bekackt dasume schtah, mittemene isig schtiifgfrorene Durlächle wi bide Schoufänschtrpuppe, usech aus grusigi Übrwachixtruppe vrpuppe u entpuppe u vrschuppe, immr mittemene tüppische, iigfrornige, blödsinnige Durlächle idr Fige, wo grad ufe erscht Blick zeigt, dassi nüt begriffe hei, nüt glehrt het, nüt vrschtange hei u nüt kapiert hei, usi wärde i irne grusige blaue, graue odr schwarze Luxusschlitte mit häuer Lädrusschtattig sinnlos dasumefahre, nume umsech wichtig zmache, odr abr, ganz im Gägeteu u no viu schlimmr, wi schreiend farbigi u vrtschaupeti, läri Popcorn-, Pommfritt-, Tschickennagez- u Tschickenwingsschachtle ohni Wärt dasumelige odr dasumetigere, vo aune dasumegschuttet u vrtschaupet, usi müesse zwingend aune Weicheier u Warmduschr manisch Thäng schüttle wi Tubeli im Umzug mittemene vrheerende Handlixzwang inere unheilbare Zwangshandlig, wo scho lengschtens vrgässe hei, wisi übrhoupt heisse u wosi wohne, nume wüusi müesse gwäut wärde, usi wärde vor auem nie meh drufcho, um wases eigetlech geit im Läbe u idr Pippilottik, wes übrhoupt no zu däm Pungkt sötti cho. Si wärde vo nümme e Ahnig ha, nie meh, wüusi numeno idr Wäut vodr Pippilottik läbe, abgschirmt vo auem angere, u numeno dörfe dängke u säge, wasmene vorschribt u vorseit u vorgitt, u si dörfe numeno so handle, wimes vone ultimativ vrlangt u erwartet u wott ha, usi dörfe drbi ke einzige Fähler meh mache, meh blibt da nid fürig vo däm bizeli Mönsch, wo einisch hätt chönne si, bevorme e günschtige Lischteplatz hett übrcho, u meh blibt vone nie übrig, aus dr biuig Abklatsch vom augemeine Panikorcheschter ire höchscht unfreie Wiudbahn vouer Roubtier. Drum giut aus erschti u isigi Grundregle u aus genereui u unumschtösslechi Vrhautensmassnahm für aui Künschtler, was immr si si u wo immr si sech befinde: Masse mide! U das heisst glichzittig: Massemedie mide! Pippilottik u Pippilottikr mide! Regulierige u Konformierige mide! Dr Waudschraat mide! Umbedingt u übrhoupt aues mide, was eim chönnti ablängke, was eim ungfragt möchti umarme, was eim fürsech möchti inäh, was eim möchti ufsuge, was eim möchti abschläcke u isacke u dürefigge u abewäsche, auso aues, was eim ganz eifach chönnti abechouffe, u zwar bis uf Nuł abe, auso aues, was eim chautblüetig a unbekannti Gounr möchti vrchouffe u vrschachere u vrhacke u vrmache wine bekackte Profischütteler, wome wine War vrschuttet u vrmarktet, auso aues u aui, wo usemene gwöhnleche Schlufi es lukrativs Gschäft möchte mache u wo usim unuswichlech nones witters, nutzloses Tubeli im Umzug möchte mache u chönnte mache u würde mache, wesi gradeso gäbig chönnte, eis mit müglechscht viune Prise u Ehrige u öffentleche Anerkennige, u zwar mit Liechtigkeit, eis wo a aui Feschtival geit u dert vilech sogar im Smoking duet ufträtte u Häng duet schüttle, eis wome cha abemache u uslifere u bis uf Nuł abechouffe, sofern es sini Chöiflechkeit übrhoupt gschtattet u erloubt u ermüglechet, wüu nid är entscheidet übr sini Chöiflechkeit, sondrn dä, wo zaut. Vrschteisch? Me mues auso settig Lütt mide, i erschter Linie dPippilottiker, wo eim aus Dekorazion wei bruche, abr o ganz psungrs Tschurnalischte u Tschurnalischtinne u iri blödsinnige Fotografe, wosi gäng mitscheipfe u wo eim nüt aus hohli Vrschprächige mache; si sis genereu eifach nid drwärt, zur Kenntnis gno zwärde, genauso weni wi tMassemedie u tMedie übrhoupt, wone ahnixlose Nasegrübler nume wei abe-chouffe u usgschtopft usschteue, wüu schüsch wirters für immr beröie u bedure, wüuer niemeh unschułdig wirt si, niemeh unerfahre, niemeh ungvöglet, niemeh ungloge unbeloge, unr wirt niemeh chönne zrüggah zu sire aageborene Unschułd, zu sire unataschtete Unerfahreheit, zu sire exischtenzieue Unvrwundbarkeit u zu sire wahrhaft outhentische Unersetzbarkeit, auso zu sire natürleche Chindlechkeit. So eine wirt sehr schnäu abekouft si u abekouft blibe, unr wirzech zwar agmässe missbrucht u misshandlet füehle, klar, u das absolut zu rächt, abr är wirt scho bau abghaufteret u usgmuschteret da schtah unter ferner liefen odr unter kunterbuntes Kulturstatistenmaterial, nume wüumene blitzschnäu maschinell u induschtriell zu Schtoub u Dräck vrarbeitet wirt ha, unr wirt grad nächär sehr schnäu numeno wärtlose Schtoub u Dräck si, merkdr das, beschtefaus es chlises, unschinbars Schtoubhüffeli imene Zimmreggeli – meh nid. U iz wüssemr äntlech o, wohär au dä Schtoub chunnt ide Zimmregge: Das si di vrlorene Seele vo au dene Dichter u Dängker, vo au dene Maler u Biudhouer, vo au dene Musiker u Komponischte, u vo au dene Sänger u Tänzer, vo au dene Wanderschouschpiler ude Wanderglons u aude usrangschierte Schouschpiler u Schouschpilerinne u Komikr u Satirikr u Globulischte u Posunischte vorde Pippilottikr, zäme mitte abekoufte Archideckte ude abgsoffne Entrteinr u Kritikr u Witzfigure, wo vrzwiflet, abr vrgäblech, wüu unhörbar, auso fruchtlos um Hiuf rüeffe u um Nachsicht bättle, u zwar zur Schtraf grad e haubi Ewigkeit lang. Das heisi drvo, u so luttet dr dringend Ufruef a aui Kunscht- u Kułturschaffende, wüu e öffentlechi Kułtur isch schone toti Kułtur, no bevorsi übrhoupt «papp!» cha säge. Si isch eifach a fautsche Vorschtelige gschtorbe, das isch aues, u vor auem a Gäutmangu. Merketnech das, dir Arschgige! Me midet nämmlech Totgeburte, u zwar zu Rächt, me wichtne us, me wozze nümme xeh, si hei e schlächte Ruef, me vrschwigze u me gittne mänggisch nidemau e Name, vilech us Rach, entschtande usdr Beleidigung odr usdr Enttüschig use. Me vrweigeretne e eigeti Identität, u das hett o mittr Outhentizität ztüe, wosi uf Gheiss vo höchere Mächt hei müesse abgäh u nümme söue zrügg übrcho u o nie meh chönne zrügg übrcho, wüume äbe inschtingktiv weis, das mittr brutale Öffentlechkeit outomatisch o grad di gwauttätigi Glichschautig chunnt, di überus bösartigi Glichschtelig udi unuswichlechi Abechouffig u Abemachig u Abesetzig u Abedrückig, auso di hingrlischtigi Iornig, Ungrornig u Abefiggig u Ungrdrückig udi absolut unuswichlechi Glichmachig vo aune u vo auem für aui vo aune. U so ischo di ehemaligi Unvrwächsubarkeit grad im Arsch, genauso wi Toriginalität, wo beidi ougeblicklech vrlore gö. Zack! U wägg sisi! Wi mittm Schwärt wirt dr unglücklech Künschtler vonere gnadelose Öffentlechkeit i happigi Fleischschtückli zerleit, öppe wines Schafsvorässe, wines Fricassé, wirt bi lebändigem Lib vierteilt u inere Chüuvitrine vomene Suprmarkt usgschteut – odr grad diräkt de Fische aus Fischfuetr vrfueteret, ohni dasr drzue no öppis chönnti säge. Scho nume wäge dämm muesme huereguet ufpasse; Töffentlechkeit isch nämmlech e mächtigi u gfährlechi Bärefaue, si schnappet gnadelos nach auem, wassech ire duet nöchere, si vrhacket iri Opfer, wo nid guet ufpasst hei, si vrschnätzlet u vrpackt u vrmanscht u vrpanschtse, si vrribt u vrtribt, vrmiest u vrbieschteret aues umsech ume u aui u aues usem Schtang, usi lat iri Opfr nie meh los, laze todwund la lige u la vrderbe, laze langsam la darbe u schtärbe u vrcho u vrgheie u vrfaue u vrfule. So louft das ap; das isch Töffentlechkeit, so ischsi, u zwar nume so, di Dräcksoumoore. Aues angere si nüt aus biuigi Trickli u offesichtlechi Lugine, vrbunde mit jedr Mängi Säubschtbetrug u Säubschthass. Si isch drzue onid gwünnbringend, wi eim gäng xeit wirt u wi viu vrmuete, wüu aui dängkesech ja, da müessi doch öppis drhingr si, u wes nume Milione sige, wo vrräterisch, abr vrlockend wingke. Töffentlechkeit isch o nid heilsam, wi mängge Trottu u Tubu meint, usi isch ganz beschtimmt nid heilbringend, wi aui Künschtler gäng meine. Si duet eim vor auem nid guet, das isch dr schpringend Pungkt; si bringt höchschtens dr Schtutz, usi isch i Tat u Wahrheit richtig wählerisch i irer ganze Mordluscht, wüusi loufend sogar di chline Ching frisst, wosi gäng fürsech aus Dekorazion beaschprucht. Si misbrucht di chline Ching gnadelos u phouptet sogar, si heigi drmit gar nüt ztüe. So eini isch das, di Öffentlechkeit, e hintrhäutigi Lugimoore une Dräckschlampe, e findseligi Ehebrächere u Röiberin une richtig mönschefindlechi Schismoore, wi xeit, abr hie u hütt ligt dr Fau ganz angers: Dr Protokoufüehrer isch erlediget, Tlütt si zfride hei ggange, ud Zimetschtärne vo Drohobytsch vom Bruno Schulz si lengschtens vrputzt. Me cha auso widr einisch vonere erfougte Ablag rede, wüu o dTagebüechr expediert si, so dasdi nöiji Usgangslag lupperein isch udi ganzi Präsentazion würklech iwandfrei da schteit. Tposunischte ungrde Evanggelischte gschpüre Terliechterig, usi vrgässe langsam, wi hert di Zitte vorhär si xi, wo Tmuure vo Jericho no nid umgheit si xi; es gitt sogar widr Lütt, wome gärn widr mau es Buech odr es Büechli würdi schängke u schicke, odr wenigschtens es müglechscht vouschtändix Büechrvrzeichnis, wines vilech gli widr zur Vrfüegig wirt schtah. Di beide Rekordhautr us Chäsiz hei aues gmacht, was i irer Macht u Chraft hett gläge; si hei aui dängkbare Müglechkeite lengschtens usgschöpft u voukome abgschöpft u wärde hütt tatsächlech vo Vorschtelige treit, wosi würklech bruche u fescht im Schwitzchaschte hei. Nume im Netz weisi sech niemeh ufhaute, dr gfällig Kontorsionischt udr gschickt Prestidigitatör, u zwar mittr Begründig, dassisech schones haubs Läbe lang mit Idiotte dasumegschlage heige u drumm ke Fortsetzig meh im digitale Bereich bruche u nümm wei ha. Auso fertig mit Feissbuck u au däm Gfotz; es si nidemau meh richtig heftigi Wuetusbrüch odr eidüttigi Schmollrückschtänd meh vorhande odr irgendwo zfinge, o keni wäsentleche Schmouchschpure odr übrflüssigi u absolut unnötigi Touchgäng si no zvrzeichne, abr o kenr vrräterische Fingerabdrück, u das isch würklech öppis ganz Einmalix, wosno nie u niene ggäh hett. Das müessesi grad afüege u usdrücklech betone. Si füele sech i aune irne Vorschtelige gschtercht, usi möchte das Gfüeu vo Übrlägeheit nie meh müesse misse, ohni abr audi Übrlägeheit wöue zuezla u usezla, onid e chlini Schpur drvo, nidemau e Aschin vo Abghobeheit. Das setzt abr vorus, dasdi Akrobate keni Kontakte meh müesse pflege, u sigs nume obrflächlechi, bilöiffigi, unbedüttendi odr unvrbindlechi, wüusi inzwüsche hei glehrt, das vor auem di länge u durhafte Kontakte di problematische si, di schwirige, di bedängkleche u drzue ono di läschtigschte u erschno di zwifuhaftischte vo aune; das ligt idr Natur vodr Sach. Si weisech nie meh i settigi Abhängigkeite müesse odr wöue begäh, wo zimmli unzueträffend ‘Fründschafte’ heisse, si wei sech nieme öpperem praktisch Unbekanntem müesse i Tarme wärfe, wi zwöi Tubeli, wodr Fade komplett vrlore hei, wüu settigi Vrbindige eifach nüt häregäbe, nüt bedütte u eigetlech weni bis nie übrzüge. So sisi haut, di Akrobate vode Biudr ude Wörter; ke Tisch, kes Pułt, ke Büroschtueu u ke Schribmaschine söu je widr chönne drzwüsche schtah, ke Komentar, ke Ersatz, keni vrschteckte Fuessnote u o ke Gwungr, wüu eis ischne inzwüsche klar worde: Mittm Gwungr isches ändgüutig vrbi, wüu es gitt keni Übrraschige meh, keni Uffäuigkeite meh, keni Vorzuxbehandlige u keni Vrwunderige meh, abr o keni Betroffeheite, keni Vrwirige u keni Erschütterige meh; das heisi lengschtens aues hingrsech gla, di zwe Hüetrbuebe us Chäsiz, wo abr am liebschte wette Chäsr si, Chäsrmeischtr, zäme mit aune Vrschprächige, mit aune hohle Lobhudeleie, mit aune fise Legr u mit aune schreckleche, pärsönleche Agriffe, u zäme mit aune eidesschtattleche Vrsicherige, mit aune härzhafte Betüürige, mit aune gloriose Vrheissige u o zäme mit aune schtiue Totgeburte, um genau u usfüehrlech gnue zsi. Jede Schnuderi isch ja nume es Produkt vom schnöde Sekundesex, u das isch scho aues, drei Bäresekunde nume, odr drei Hirschsekunde, udr Brate isch im Ofe, wüu au si numenes flüchtix Produkt vo biuigem, grusigem Sekundechläbr, wo erschno schtingkt, wemes gnau nimmt, meh gwüss nid, u grad die, wo ganz säubschtvrschtändlech u ganz säubschtvrgässe drvo usgö, grad si sige iz würklech öppis Psungrix, öppis Ussrordentlechs, öppis Userwäuz, öppis, wo Twäut bis iz no nie xeh heigi, wo Twäut abr scho lang druf gwartet heigi u was Twäut iz ganz eifach dringend bruchi. Vrgässez! Vrgässez grad! Vrgässez schnäu! Da änderet nüt drann, ke Hiwändig, ke Zuewändig, ke Ufwändig u ke Abwändig, das chöitr o grad vrgässe; e richtige Exorzischt cha numeno froh si, dasers äntlech hingrsech cha lasi, wenrs übrhoupt jemaus cha hingersech lasi, wi scho xeit u wi scho lengschtens erlütteret. U das isches scho grad, nämmlech genau das, wases isch u wosech dr notariell begloubigt Rotarier immr widr vorgschteut hett u wo tatsächlech öppis Vorhandnix, öppis Getribnix u vor auem öppis Rueloses isch. Abr das bringt eifach nüt, das bringz nid, das bringt nämmlech nie öppis. Är hezech nume schnäu umträit, schnäu abgwändet u isch schnäu wägg gange, u zwar grad für immr. So isches xi, u so isch dr gwöhnlech Indukzionsschtrom gmacht, u a dämm änderet o ke Erinnerig öppis, ke Iischprützig, ke Turboladr, u mögesi noso präzis si, wüersech niemeh umträit u nie meh zrügg luegt, unr träizech o schpetr nie meh um, wenech das öppis hiuft. Är duet nidemau churz zögere, är hautezech nie meh uf drmitt u louft eifach numeno gredius wittr, gredius drus u gredius drvo. Eifach gäng wittrlouffe! sägesi sech drbi; jedes Zögere wär e Vrrat adr eigete Schandtat, jedes Zaagge e Prisgab vo au dene Fähler, wo dr Grännihung angäblech gar nie gmacht heigi, u jeglechs Ahaute u Fürhaute isch grad e karge Bewis vodr eigete Unzuelänglechkeit, u aues Abwarte isch numene Unschlüssigkeit meh, auso e Sorg meh odr e Ergr meh, wo zu auem Vrderbe no drzuechunnt usech idi längi Lischte vode Vrsümnis ude Vrgehe ude Vr-fählige ude Vrschułdige schön appartig duet ireihe. Us däm Grund blibe audi Nüteli udi Nöteli schön fridlech binang u ungrsech u düe niemerem öppis zleid. Richtigi Niete blibe nämmlech immr di Niete, wosi scho gäng si xi, udi vrmeintleche Gwünnr si eigetlech gäng di wahre Vrlürer, wemes gnau nimmt, abr si merkes nidemau, u zwar meischtens fürnes ganzes, pschissnix Läbe lang nid, psungrs denn, wesi sech i kompletr Vrkennig vode Tatsache, vode Ursache u vode Fouge u erschno i heillosr Vrbländig aus tipischi Winnrtüppe möchte xeh ha. Drum isch das di wüeschtischti u üblischti mönschlech no vorscheubari Vrwirig u Vririg, wo eine cha ufläse u abla, nämlech dr Säubschtbetrug, abr das giz ja aues scho lang, u zwar in Masse; me chas nämmlech nie vrschtecke, weme innerlech, auso geischtig, moralisch, ethisch u soziau vrchrüpplet isch, wis scho dr John Lennon denn xunge hett, wüu weme innerlech, auso geischtig vrchrüplet, auso massiv reduziert isch, ohni abr aus Invaliditäzfau ufzfaue, sondrn äbe aus Normaufau giut, auso aus ganz normale Durchschnizfurz i irgend emene Furzland giut, de blibtmes grad für immr, de wirtme sozsäge zum induktive Sondrfau i auer Normalität, was immer me unger normau vrschteit, ganz abxeh drvo, ume xehz ja jedem sofort a. Me xehz aune Lütt sofort a, meischtns sogar ufe erscht Blick, wisi innerlech beschaffe si odr äbe nid beschaffe si; da giz eifach keni Gheimnis zvrtusche, onid zvrwüsche, onid zvrbärge. Das chönntme gar nid mache; so öppis chame nämmlech nid eifach vrschtecke, singt dr Lennon zu Rächt, ume chas haut o nid vrtusche u vrschleiere, weme innerlech vrchrüpplet isch, dasme innerlech vrchrüpplet isch. Das wüsse abr nume die, wo drvo nid betroffe si, das isch ja zPsungere drann, wüu die, wo drvo betroffe si, merkes gar nid u merkes im Übrige nie. Nid betroffe drvo si abr nume weni, abr e settigi Isicht isch nidemau fatau, wüu das isch dr wahr Charaktr vodr Sach udr ewig Louf vode Ereignis, weme so wott. Dr Normaufau isch dr Normaufau an sich u eigetlech scho aus das e Chrangkheizfau; das muesme zersch mau ixeh. Me mues ke Zouberer si, um uf das zcho; me darf abr o ke Zouderer si, wüu dr Fortschritt beschteit usschliesslech us Fortschritt u schüsch us nüt. Drzue chunnt, das Fortschritt nüt mit Iisicht ztüe hett, u fürne wahre Magier isch ussertem Fortschritt im töifschte Chaos u im höchschte Unvrschtand nüt angers vorhande, uda bewegzech o nüt angers, wüu das sis einzige u wahre Umfäud isch. Entwedr nimmtr das ganze Chaos aus Ursach vom Böse wahr, odr är laz la si. Zchaos isch uf jede Fau immr da, six iz vrschteckt odr offe; äs umgitt jede Tschumpu u Tschirggihung wine unsichtbare Umhang us dicke, schwäre Bleiplatte us chauter Luft. Me schteut Zwichtige höchschtns zum Unwichtige, us reinem Unvrschtand odr us Vrgässlechkeit, schteuz vilech sogar vor Thustür zum Schperrmüu, zum Autglas, zum Autpapir odr zum Autmetau, u das Bizeli, wo blibt, wär sinngemäss zeinzig Wichtige, zeinzig Richtige u zeinzig Wahre, zeinzig Mügleche u zeinzig Bruchbare, auso zeinzig Guete, auso das, wo aui Schpatze so druf plange, o wes scho lengschtens da isch u aui Schnudrnase mit dickr Watte odr dichtem Näbu iwicklet, ohni dassis übrhoupt merke odr sogar zur Kenntnis numte. Abr sogar das isch nid ganz so u onid ganz so eifach zerkenne, o hie nid, mues dr Eklektikr ernüechteret anäh, auso hieume nid, unr bietet am Elektrikr e Zigerette a, e Brünett odr e Parisienn. Uf Pfrag, was würklech wichtig isch, faut Tantwort gwüss nid schwär: Jede weis sofort, was wichtig isch u was nid, u was würklech wichtig isch, we übrhoupt öppis wichtig isch; är mueses nidemau psungrs düttlech gschpüre, obs wichtig isch, u xeh muesers sowiso nid, onid wüsse, wases isch, wüu es isch viu, abr ke Gfüeussach, sondrn e usdruckslosi Gwüssheit ohni jedi Körperlechkeit, wüu ussrt dr monetleche Kontoabrächnig giz nämmlech wäutwitt übrhoupt nüt, was jemaus vo Belang u vo Bedüttig chönnti si, wüu aues angere ischja nume Kitsch u Biilag u Schund u höchschtens Schrott, six iz Gfüeuskitsch, Gedangkekitsch, moralische Bifang odr sittlechi Biilag, u me chasechs ruig az Bei schtriche, seit dr Latiner gedangkevrlore, grad är, wos ja mues wüsse: fricare in cruribus. Latinisch isch drum nie vrgäbe, so weni wi Autgriechisch. Dür aues muesme sech angäblech zersch mau dürequäle, säge die, wos wüsse. Sone Blödsinn! Das isch übrhoupt nid eso, u das schtimmt o gar nid, wüu odr ahnixlosischt Tubu zieht e dütleche Nutze drus, wüume sech drbi inere wahrlech wundersame Wäut vonere gränzelose Erwitterig bewegt, vonere wahrhaft umfassende Ernöierig u vonere ischliessleche Erfassig, sozsäge aus Bilag odr aus Dessär vonere häu schtrahlende Geischtigkeit us wahrer öiropäischer Sondrklass – hellenisch äbe, hellenisch xeh. Me hett drzue erschno lang ke Ahnig gha, wasme da aues lehrt, u zwar grad fürz ganze Läbe, nid meh u nid wenigr, u niemr schteit dasume u erklärz eim Dütsch u düttlech odr uf Änglisch odr uf Französisch, was da abgeit dr-bii, o nid uf Italiänisch odr Schpanisch, wüu das isch eifach di kułtureui Oberklass, vrschteisch, das isch di kułtureui Oberschicht, das isch di kułtureui Obrgränze, ume cha sogar Tnäme vo aune Medikamänt ufde Schachtle vrschtah, wo uf Griechisch odr Latinisch ganz banau u prosaisch töne u drum übrhoupt nüt mittemene ärztleche odr farmazöitische Gheimnis ztüe hei, weme so wott. Zwahre Gheimnis vo aune Medikamänt beschteit usschliesslech drinn, dasdr banau Profanischt, dr wichtigtuerisch Populischt udr chrangkhaft Plöffr i sire ganze Ibiudig, abr o dr unbedarftischt Proletischt u Plebejer nüt vo däm auem söu chönne vrschtah, u zwar grad gar rein nüt. Är söu eifach nie chönne wüsse, wasr da a Souereie aues mues zahle u abeschlücke, wi auso sini Läbere uf Griechisch heisst, odr was sis Härz uf Latinisch bedütet, onid was si schtändig überforderet Mage uf Persisch akündiget odr wasim sini kabutti Niere uf Autägiptisch wott säge; är söu eifach gar nüt chönne wüsse, u so söus bittesehr o blibe, übrigens o sinere eigete, sehr bescheidene Asicht nah, u vilech isch das sogar gschidr so, wär weis? Sogar denn, we eine tatsächlech zuefäuig öppis Griechisch sötti chönne, u six nume «Mia krýa býra, parakaló!», isches uf jede Fau guet so, wenr nüt weis u nüt vrschteit, wüu so ischr wenigschtens e chli gschützt gäge aui Chrangkheite, wüu Chrangkheite, wo ke Bezeichnig hei, sixi iz griechisch odr latinisch, si gar kenr. Irgendeinisch wärde nämmlech aui Autgriechischwörtrbüechr, aui Autpersischwörtrbüechr, aui Autägüptischwörtrbüechr u aui Latinischwörtrbüechr, auso zganze wäsentleche, zivilisierte Vokabular vo dere Wäut, vom Himu abeschtige u aune Anaufabete gedułdig aui nötige Erklärige abgäh. Übrhoupt aui Wörtrbüechr vo dere Wäut wärde ufde Chnöi usdr Höu cho zschnaagge u äntlech e bruchbari Gebruchsawisig zum tägleche Gebruch vodr Wäut vorlege. Ersch denn isch medizinisch u farmakologisch uszouberet, mini Here Doctores! Au di Quacksaubr i irne hoffnisxlos übrfüute Praxene wärde wäge übrrissene Abrächnige gnadelos entlarvt, udi vile Tingltanglmedizinr wärde grad entmündiget. Di ehrleche u ufrichtige Mediziner abr wärdesech i irer ultimative Vrzwiflig zPamplona ide Gasse scharewis vordi wiude Schtiere wärfe, wo dert dürt Schluchte marodiere, udi Doctores wärde sech übrhaschtet vort Übrschauschnäuzüg wärfe, u audi Kardiologe, Hepatologe, Biologe u Chromatologe wärde überau vode höche Klippe schpringe, udi praktisch vranlagte Husärzt u Appiteegger wärde sech, zäme mitte Onkologe, de Immunologe ude Dermatologe, rasend wiud ufz letschte Münz vo irne ahnixlose Opfer schtürze, wo eigetlech nume wägeme Bibeli ufem Buch bine si, u mit schpitze Fingere audi farbige Kreditcharte u Kontocharte u Uswis-Charte usesueche u usegrüble u sichrheizhaubr asech näh. Praktisch aui Privatkonte wärde drufabe vode gäutgierige Döktr plünderet; ganzi Familie wärde wäge Grippe, Masere odr Schpitzeplaatere iz Eländ gschtürzt usech ufdr Fürsorg widr xeh, u sogar dZahnärzt wärde nid eifach ufgäh; si wärde sech hingr Bärge vo Formular u ide Abgründ vode Bundesordner vrschtecke u bis az Ändi vo irem Läbe fiktivi Rächnige a fiktivi Paziänte schribe; odr si wärde audi unerfahrene Praxishiufene barsch u brüsk zrächtwise, wodi nüechterne Umschleg akurat frangkiert a aui Nasegrübler vrsände, wosech ide Akte no lö la finge, ohni nume einisch mittr Wimpere zzucke u um grad nächär iri Praxis niemeh zbeträte. Es Läbe idr Praxis, so wärde si sech nächär vrbitteret säge, weisi gar nümm müesse erläbe. Was wüssemr scho vom Hass vode Zahnärzt uf iri Praxislokalitäte, uf iri Praxishiufene u uf iri Paziänte? Si lö eines Tages aues la lige u gö sofort es soutürs Rennvelo ge chouffe, zäme mit auem modische Zuebehör u farbige Schnickschnack, wo eifach drzue ghört, zum modärne, gepflegte u ufgschlossene Rennvelofahre vomene modärne, gepflegte u ufgschlossene Velorennfahrer, nume um grad aschliessend numeno ziugrichtet zGürbetau ztüruf u zGürbetau ztürapp zfreese, ztüruf ufdr rächte Sitte, ztürapp ufdr lingge Sitte, u das jede Tag zwöimau hin u zrügg, einisch am Morge u einisch am Namittag, vrbii a aune Chabisfäudr, umsech drbi Zeu bi jedem Wättr usem Lib zchotze, di moderni, schtromlinieförmigi Rennsunnebrüue ungere Rennheum klemmt, di schön disäinete Rennsocke korekt ufezoge, umsech so i ekstatischr Erschöpfig zerga. Si anerkenne numeno di ekstatischi Erschöpfig, aues angere ischne glich. Immr, wedr Buschbürolischt auso dängkt, är sig äntlech am Ändi acho, muesr übrrascht feschtschteue, dasr ersch ganz am Afang vodr ganze Sockezelig, Schteppezelig, Schuppezelig u Suppezelig schteit, wüu sech Tafäng nämmlech aube ganz ungloublech i Tlengi zieh, ume ungrschetzt se schtändig, wüume zGfüeu hett, immr widr vo Nöiem u immr widr ganz vo vore müe-sse azfa, u glichzittig chunntr eifach nid vom Fläck, dä blöd Gigu. Är cha noso schtrample, är chunnt nid ewägg! Das muesr immr widr sofort i sini schmali Berächebarkeizmüglechkeiztabäuene iboue, odr i sini breiti Unberächebarkeizunmüglechkeiztabäuene, weme so wott, je nachdämm. Uf das abe schteutr i sire ganze Verehrixbereitschaft hocherföit fescht, dasr tatsächlech unberächebar worde isch u zuekümpftig numeno uf Singalesisch odr uf Lingala wirt populäri Schlagr singe. Vilech hanget das drmit zäme, dasr eifach i sim ganze Pruefsläbe viu zviu mit usgmachte Arschlöchr ztüe gha hett, wonr vilech eso unabsichtlech, unwüssentlech u unbewusst wott kopiere – Dieu seul sait pourquoi. So chunntr Buschpissr abr unfreiwiuig ine Ändlosschlouffe vo Vorgabe u Igabe, vo Vorwägnahme u Inbetribnahme, vo Abgabe u Ufgabe, vo Vorwürf, Abwürf, Iwürf u Ischtelige, vo Vorschtelige u Vorkassene, vo Ibausamierige u Imarschplän u nid öppe adi Im-Arsch-Plän, wonr gar nid säubr usgwäut hett u wonr beschtimmt nie säubr würdi uswähle, wenr jemaus druf higwise würdi. Sis Päch. Dr Koni mues auso vrtami guet ufpasse, so wi grad iz, dasr ja nid am fautschte Aparat duet schaffe, auso am Apparat vom Toni, nume wüusi dr glich Läptop hei, u so chanr tifig dr Platz wächsle, no bevors dr Toni hett gmerkt, vom unbequeme Hockr zum bequeme Büroschtueu, dangk dr Claud, wo aues outomatisch gschpicheret wirt, wüu am fautsche Aparat chanr gar nid richtig schaffe, o wes dr genau glich isch. Abr das wäri numenes unbequems, unvorteilhafz u unfrohs Schaffe inere unbequeme Ängi u inere geischtige Beängtheit, wo nüt bringt. Dr angr Apparat, dä vom Toni, isch nämmlech eigetlech nume fürt Meils u fürz Bängking zueschtändig, auso fürdi ganzi Schisadminischtrazion. Abr hütt giz das ja gar nümm, wüu zaute Brüuegschäft isch iiggange; u de isches wurscht, obs gnue Platz für aues hett, wüu es hett sowiso gäng gnue Platz für aues, wemes gnau wott näh. Abr wenr sech bim Schribe erschmau iggängt füut, de louft gar nümme binim, oder abr nümme richtig guet, de schtotterez numeno luschtlos vorsech häre, vou Fäuzündige, Rucklbewegige u Abgaswułke, o wenr scho viu i dere rüümleche Ängi vom Toni gschaffet hett, ohnis übrhoupt zmerke odr zbeachte. Är hett scho so viu i dere Ängi gschaffet u gläbt, dasr sech immr grad widr wiz Ängland gfüut hett, so äng isch das dert xi, unr schteuzech vor, är hocki ire dungkle Nische zCheltenham u müessi sech räschtlos aues usde änglische Fingr suge, i welere Schprach o immr, am beschte uf Walisisch, wüu das ussrtm änglische Chünig garantiert niemr vrschteit. Abr so schlimm chas gar nid si, u so vrschteut darfes o gar nid si. Diräkt am Fänschtr mit Blick ufe Bäupbärg, wi sinrzitt dr Röbi Walser, wo diräkt us sim Chämmerli het chönne ufe Jura luege une im Blaue Chrütz i sinere Miniaturhandschrift ufdr Rücksitte vomene chline Papirfötzeli, wo vorhär e Bisguivrpackig isch xi, usfüehrlech beschribe hett. So isches scho wäsentlech besser, vor auem kontinentaler u düttlech binneländischer une chli erliechterndr uf jede Fau, aus zCheltenham mit Blick ufz grüengraue Siubrmeer mit sine ändlose Woge u Wäue u Wittine u heftige Wułkeformazione, woso schnäu dürezieh uso abgrundtief abwisend, so chaut u so weni vrschprächend si, dasmese eigetlech gar nid wett xeh, um ehrlech zsi. Weme nämmlech scho nume das Meer dert xeht, merktme schnäu, dasme zMeer gar nid würklech brucht odr gärn hett odr vrmisst; me möcht eifach nume zügig vorwärz cho mittr Arbeit, das isch aues. Abr das isch immr schneuer xeit aus gmacht. Dr Bäupbärg xeht übrigens wine risige, schlafende Bär us, u vilech isches ja eine, wär weis? E voriszittleche, titanische Höhlebär usm Terziär? Wär weis das scho genau? Dr Bär erwacht ersch denn usm Wintrschlaf, wesim drum isch, wesim beliebt ufzwache, auso wesim passt, wenr mah u wenr übrhoupt ersch Luscht zum langsame Ufwache vrschpürt. Abr was machtr nächär? Was macht e risige Brunbär usm Terziär nachm Erwache? Läcktr gemächlech di läckere Passante vode Schtrasse u Plätz? Vrtrampletr di grusige Hüsr vo Bäup odr Wabere odr Münsige odr Gümmlige? Tschumpletr vrschlafe zum Thunrsee u sufzech dert ordentlech vou? Är hett ja sittem Afang vode vier Iszitte nümme trungke, sit Günz, Mindel, Riss u Würm nümme, u das gitt iz, nachde vier Iiszitte, schone richtige Brand, wo mues glöscht si. U wohäre geitr nächär? Geitr iz witte Chabisland odr zude Schpargufäudr iz Aaretau use ge schlemme, odr chlätteretr ufe Gurnigu ufe? Suechtr sech di schönschte Beijischtöck ade Gurniguhäng udi feissischte Schafherde ufde riisige Weide vom Gantrisch us? Odr wändetr sech grad diräkt de zarte Chäubli zue, de saftige Rindli odr de schmackhafte Chueli ide Meiesäss ufde Voraupehöchine obe, so widi zwe Handlixpärsone am Schribtisch, wo uf Grund vo dere Idee grad morn zum Metzger zwe schöni Chaubshaxe wärde ge chouffe? Das isch gebongt, zwöimau Ossobucco mit Piuze u viu Chnoblouch u Chrüttr? Odr di zwe glochete Chnöche mit Tomateschü u viu Zibele? Dr Toni weises no nideso gnau, winerse wirt mache, wüu är hez no gar nie usprobiert, är aus huseigene Choch, winr seit. Abr es mues morn italiändisch si, das schteit scho mau fescht. Abr Zwichtigschte fürne Ma vo hütt isch iz grad di richtigi Umhängetäsche. «Toni, i schwöres», erklärt dr Koni firlech, «das isch gwüssrmasse mätschentscheidend: Si mues eidüttig u unwidrruefflech us brunem Rinzlädr si, u ja nid us schwarzem, usi mues zwöi chlini Ussetäschli ha, eis füre Husschlüssu udr Briefchaschteschlüssu, u eis füre Outoschlüssu udr Töffschlüssu, wüu das isch elementar u essenziell u für jede Kennr vo dere Läbesform e reini Säubschtvrschtändlechkeit. Drzue mues dr Zuegang zudr Brieftäsche sichr u eifach u jedrzitt übrprüefbar si u liecht nacheprüefbar blibe, wäge dr Absicherig, ude mueses erschno gnue Platz fürnes par angeri wichtigi Sache vom Läbe ha, zum Bischpiu für di wichtige Wärkuswise im Poschtcharteformat, wo müglescht komplet Uskumft übr üses Xamtkunschtwärch söue gä, auso übr üsi Büechr u übr üsi Biudr, übr üsi Plastike u übr üsi angere Sache, wo hie gar nid ersch zur Schprach chöme». Sone längi Aschprach hettr scho lang nümm ghaute. Dr Koni udr Toni schribe u male scho, sit dassi vierzäni si, auso sit meh aus sächzg Jahr. Sött eine drhärcho, wo fragt, obsi eigetlech gängno düegi schibe u male, de müessesi doch öppis idr Hang ha, nid wahr? Drumm heisi sech e Charte mittr Ufschtelig vo aune irne gmeinsame Wärch la mache. «Abr glichzittig darf di Täsche nid zgross u nid zchli si», fahrt dr Koni wittr, « si mues hantlech blibe, udr Tragrieme mues breit gnue si, dasr nid duet ischnide ade Achsle. Sini Ufhängkig mues schtabil gnue si u o nach vilem Gebruch no ganz blibe.» «Koni, i häz nid schönr chönne beschribe!» seit dr Toni mittemene düttleche Ougeufschlag. Si wei iri Umhängetäsche nid müesse la repariere. Ersch we audi Bedingige erfüut si, chadi Schułtrtäsche für Here usem Intrnet kouft wärde, vorusxetzt, Tamäudixformalitäte si nid zkompliziert. Es gitt nämmlech Schułtrtäsche, wosi zwar gärn würde bschteue, wesi nume di viu zkomplizierte Amäudixprozedure fürdi unsäglech umschtändleche Zalix- u Vrsandformalitäte würde läbig übrschtah. Da wärde nämmlech gäng Paffwörtr abvrlangt, wome gar nid hett, wome gar nid wott, wome gar nid kennt u wome gar nid weis. Scho mänggisch ischne di Amäudig grüntlech abvrheit, ud Problem föh gäng scho bide Paffwörter a, wi scho mau xeit. Da wärde zum Teu Paffwörtr vrlangt, wome gar nid kennt u gar nid hett, unes füehrt niene häre, weme dert irgendöppis isetzt u usfüut. Scho mäng-gisch ischne das grüntlech abvrheit. Meischtns gäbesi grad uf u bräche dr Bezauvorgang entüscht ap, wüu weme gar nid ersch iz Gschäft chunnt, wüume scho nume für di abvrreckte Paffwörter e wittere Apparat bruchti, vrzichtetme liebr ufene Chouf, u zwar sofort, o wes eim röit, das isch klar, wüume nid cha ändlos usprobiere, bises äntlech vilech glich geit – odr äbe glich nid. Irgendeinisch vrleidez eim. Drzue chunnt, dassi wüsse, das grad i däm Bereich e Huffe Gounr u Betrüegr u Vagante u Schlawiner am Wärch si, wos nume ufz Kreditchartenummero abxeh hei, wome geng zuesätzlech müessti itippe, wemes würd wage. Nei merci. Me mues nämmlech gäng guet ufpasse unes Gschäft sofort abbräche, weme nümme sichr isch, aus sech i komplizierti u befrömdlechi Vrhaute u Vorbehaute la izwickle, wüu si hei i irem Läbe insgesamt vilech öppe scho zäh settigi Umhängetäsche für Here pschteut, u vo dene si öppe sächs acho, u vo dene sächs si mindeschtens vier zimmli odr grad ganz unbruchbar xi. Da dranne chame xeh, das Terfouxquote zimmli gring isch, u drum söttme ufene Chouf liebr vrzichte, vor auem denn, weme sinr Sach no nid ganz sichr isch, odr wedr Vrchöiffr nume entfernt unseriös würkt. «O hie giut: Liebr ke Chouf tätige, aus emene mügleche Betrug zungrlige», erklärt dr Koni immr widr i däm firleche Ton, aus heigr audi Vagante lengschtens durchschout.

Es beschteit bereiz ize, we o nume asatzwis, Tmüglechkeit, das dür di endr notizehafti Schribwis hie scho lengschtens jede Zämehang u jede Zämehaut vrloreggange sigi, wüu e ganz übli Sach zeichnezech langsam ap, u we das würklech so isch, de hett o das Schribe sofort ke Sinn meh: Zkonzept beschteit nid drin, das eifach immr nume beliebigi Notize anenang gsetzt chönne wärde odr dörfe wärde odr müesse wärde odr söue wärde, wüu o hie ligt dr urschprünglech u effektiv Sinn vom ganze Schribe usschliesslech im Sukkursalismus vom Schtrukturalismus, u nid eifach im beliebige Beliebigkeizismus vodr Auerwäuzklassifikazion vonere beliebige Gebruchsliteratur. Nei, Mössiö, me muessech zersch langsam widr uffah u abtaschte u agliche, ume mues grad nächär ernöit chönne vo vore afa, schüsch geitr ganz Sinn vodr Sach ändgüutig dr Bach ap u unwidrbringlech vrlore, ude wär dr literarisch Wärt grad nuł. Vrschteisch? Vo nuł chunnt nüt, uvo Mull gizo nüt Bemerkenswärz. Abr vom Mull chöme aui u zum Mull gö aui; dr Mull isch i aune u i auem drinne. Är bedüttet nid eifach nume Ghüdr, sondern eigetlech ‘sehr weich’. Di Bezeichnig fürnes finfädix, wittmaschix Bouelegwäb isch usm Änglische mull übrnoh worde, wo sinrzitt us Hindi malmal entlehnt isch worde. Dä Begriff cha o für lockere, weiche Humus vrwändet wärde, udr Mull isch drzue ono es muwurfähnlechs Nagetier ohni Peuz. Abr vo däm isch hie nid Tred, u schtarch vrhangeni u üsserlech xeh zimmli längwiligi, graui Tage vrleite eidüttig endr zum Schribe aus schöni, schtrahlendi Tage, weme zZere gschpürt u liebr gieng ge Töff fahre. Das isch bekannt, wüu das isch eifach so, das chame nid ändere, wüu zSchribe isch zu auem zueche ono e extrem beläbendi Form vo schnuufe. Abr one schriftlechi Tiefeatmig erliechteret jedem literarische Extremischt dr läbeswichtig Surschtoffzuefluss, wüu Tatmig ischja o bereiz e wichtigi Form vo Läbe. Es par angeri Faktore chöme no drzue: Dr Härzschlag, dPułsfrequänz, dr Fahrschtil, dKreditchartenutzig, ds Parkbuesseufkome, dr Bänsinvrbruch, zNaseschnütze uz Nussbedürfnis. Dr Vrzehr vo Nüss udr Vrcher vo Nüss bewürke e unerwarteti Nussintrdependänz, u das isch sehr liecht zvrschtah: Me brucht Nüss, um Nüss chönne zässe, abr o Tnüss bruche Nüss, um übrhoupt Nüss chönne zsi, wüu e einzigi Nuss im Wäutrum isch no lang ke Nuss, wüu das chönnt aues si, u was wenigr bekannt dörfti si: O Tnüss säubr bruche Tnussässr u Tnussässgwohnheite. Sisi ufse agwise, usi chönne ohni di Nussvrwärtr eigetlech gar nid Nüss si. Ude chunnt no drzue: Ersch aus Nüss sisi Nüss. E Ma mit Nüss cha bekanntlech guet küsse, o mitte Füess, wes mues si, u ufde Füess chadr gwöhnlech Gniessr bessr grüesse aus ufde Häng, das schteit scho mau fescht, wüu im Handschtang hettr ke Hang meh frei, es sigde, är chönni eihändig dr Handschtang mache, wases abr o gitt. Abr Those odr dr Rock gheienim drbi gäng abe odr ufe: Me grüesst öppr mit Handschlag, u drbi gheie Those abe; e reine Släppstick. Abr es Tier ischno lang nid hier, une Schwanz isch wichtig füre Tanz. Abr nid ganz. Wäm dr läng Schnuf fäut, sözzech gar nid ersch ufe Wäg begäh, u wo dBärge sech zügig erhäbe, läbe odi Schneebäse, di Schneeleoparde udi durchsichtige Schneewäse, udi dürevrgeischtigte Schneehase si o nümme witt ew-ägg, wüu schön u riich isch scho immr gärn zäme xi. Tschtärne si färn, u das noso gärn, abr nid hie zBärn. Öppr hett geschtr vomene französische Müntschi xunge, auso vomene richtige Zungekuss odr vomene psungere Zungeschlag bim Küsse odr vonere richtige Zungewurscht nachere Zangegeburt, wes höch chunnt, vilech o nume vomene Zungebrächr odr vomene Wäuebrächr, abr one grusige, wissleche Zungebelag odr e französische Zungebeschlag isch hütt dängkbar, wüu hütt aues dängkbar isch, ganz abxeh vomene psungere afrikanische Zungeschlag, wo ines par afrikanischi Schprache integriert isch u nid cha nachegmacht wärde, vilech ones chum wahrnämbars Lischple wi bim Bundesrat odr o nume eifach e feissi, französischi Chue mittere länge französische Zunge, wosech drmit di eigete Naselöchr cha abschläcke. Abr e französische Kuss imene französische Bett mit auer Ufmerksamkeit u praktisch zeremoniell dürezoge u i auer Schtiui usgfüehrt, macht eifach grad aues widr wett ufm glatte Parkett vode französische Missvrschtändnis. No liebr aus gärn hättme abr Sibli u Schiebr, wüu Drohne klone, u Pfile peile Keile u schneie e churze Momänt lang u schpile drzue ono Eile mit Weile, di geile Teile, psungr die vo vo Plaffeie odr vo Guggisbärg. Nüt droht am Wättr. Zwättr blibt schtabil. Es schtabils Hochdruckgebiet herrscht vorwiegend vore u hingr, abr uf ‘Gebiet’ reimzech sozsäge nüt, jedefaus faut am suechende Suechi, auso am ewige Wörtrsuechi Toni, nüt drzue i, wedr ‘Gniet’, no ‘zieht’ odr o nume ‘Biet’. Udr Vrsuech, dr vrlornig Töffschlüssu zfinge, ischim für Zerschte o abvrheit, wüuer nid im richtige Täschli isch xi. «So gömr eifach zFuess wittr, wis fürne Dichtr richtig wär», erklärter am Koni, «wi sinrzitt dr Wauser Röbi us Biu.» Dr Koni nickt: «Mir wandle luschtvou vo Bärn nach Züri u vo Züri nach Biu zur Schwöschtr, wüumr natürlech widr ke Schtutz meh hei, u vo Biu widr nach Bärn, idi chlini Mansarde adr längzognige, schiefe Jubiläumsschtrass am Rand vom Chiuchefäud, wo eigetlech e liechte Schtutz isch, wo abr di gsittete, freisinnige Familie i irne schöne Hüsr hingr de höche Gartehäg mitte schöne Gärte wone, dert, wome einsam usm Mansardefänschtr useluegt u lang übrleit u drübr nachedängkt, werum me eigetlech säubr aus einzige Mönsch ufdr Wäut ke Gäut vrdient.» «Me gizech doch Müe?» seizech dr Wauser vrgeuschteret. «Me isch doch Tag u Nacht dranne, me isch doch schtändig drbi, me isch usschliesslech mit Literatur beschäftiget, u zwar mit sire eigete Literatur?» Koni u Toni nicke zögerlech. Nota bene, weme nid grad idr Peiz hocket u gierig de dicke, wüeschte Serviertöchtr nacheschtaret use duet mitte Ouge vögle, winr einisch vrzeut hett. «Me vrschickt doch schtändig unzähligi Bättubriefe dasume», fahrt dr Röbi achlägerisch furt, «aui einzeln u pärsönlech u vo Hang gschribe u korekt frangkiert, ohni je e Antwort zübrcho? Me zerbricht sech doch schtändig dr Chopf übr komischi Gschichte, diräkt usm Läbe ggriffe, wi bim Karl Valentin odr wi bim Italo Svevo, Gschichte, wono gar nid gschribe worde si, u duet schtändig abwiegle, obsi sech literarisch übrhoupt würde eigne, obme e Chöiffr drfür würdi finge, wo meh aus nume es miggerix Tringkgäut drfür würdi zale – odr äbe doch nid. Wo isch auso dr banau Dängkfähler, vrtamisiech?» Koni u Toni nicke; dr Fähler ligt sicher nid bim Wauser säubr, abr wou endr bidr Minabilität vode hiesige Geischtr, chame aanäh, auso bidr Ungrdurchschnittlechkeit vom fade, bedüttixlose u öde Landesgeischt säubr, odr vilech bidr Helvezia, wo agäblech immr nume im Morgerot drhärchunnt, für waso immr, wo abr gar nüt zbiete hett, nidemau Sex, u wo nüt vo Literatur vrschteit, wo nüt vo Literatur wott wüsse, wo nüt aus es debius Gebiude vo luttr debile Elemänt usem 19. Jahrhundert isch, widi ganze fiktive Länder vo fiktive Vöukr, vo Debile für Debili gmacht, u wosech angeri Idiote irgendwo ustängkt hei, wahrschinlech zFrangrich äne, di hei dert osone Helvezia, wo Mariann heisst, odr Zdütschland oder Zöschtrich äne, odr sogar e Schpinnerei us Ängland, genau widr ganz Schport, erfunge vo Vouhongks für xüngeri Soudate. u widi sogenannti Fouklore hie, wo fasch usschliesslech us Vorarlbärg odr Tirol chunnt, inklusive zJodle ud Ländlermusig. Isches auso doch nume Tängi vom Rum, wo zeut? Isches doch nume Tbeschrängktheit vode Masse ide Ungrtasse ude Familiene ide warme Schtubene bim Briefmärggele u Alutecheli sammle? Isches dene iri ageboreni Imbezilität wäge au dere Inzucht u au däm Inzescht im Land? Odr isches doch nume dr Schnaps? Odr isches doch nume dr Schwachsinn vo ganze Generazione vo gnüegsame Swaziländer odr vonere lengschtens abghobnige Füehrix