Erhalten Sie Zugang zu diesem und mehr als 300000 Büchern ab EUR 5,99 monatlich.
Gdy sprawiedliwość jest bezsilna, pozostaje tylko zemsta.. Przed siedzibą ONZ w Nowym Jorku omyłkowo zostaje zastrzelony starszy mężczyzna. Prawnik Tom Byrne jedzie z polecenia ONZ do Londynu, aby porozumieć się z córką zmarłego, Rebeką i uniknąć skandalu. Okazuje się, że jej ojciec nie był zwykłym turystą, ale członkiem żydowskiej organizacji wymierzającej sprawiedliwość faszystowskim zbrodniarzom wojennym. Wynikiem jej działania są setki niewyjaśnionych zgonów na całym świecie. Ścigany przez ludzi gotowych zabić, by go powstrzymać, Tom musi odkryć tajemnicę skrywaną od ponad sześćdziesięciu lat – ostatni wielki sekret drugiej wojny światowej.
Sie lesen das E-Book in den Legimi-Apps auf:
Seitenzahl: 532
Das E-Book (TTS) können Sie hören im Abo „Legimi Premium” in Legimi-Apps auf:
Ähnliche
RACHUNEK ZEMSTY
Rachunek Zemsty
© Jonathan Freedland 2008
© Copyright to the Polish Edition: Jentas A/S 2023
Tytuł oryginału: The Final Reckoning
ISBN: 978-9979-64-593-1
Tego autora
TRZYDZIEŚCI SZEŚĆ DUSZ
OSTATNI TESTAMENT
RACHUNEK ZEMSTY
PANTEON
Prolog
Długopis zawisał wielokrotnie nad tymi kartkami. Tak bardzo chcia-
łem przelać na nie moją historię – ale się wahałem. Za każdym razem zaczynałem zdanie jedynie po to, żeby po chwili się wycofać. Nawet w tym momencie długopis ciąży mi w dłoni.
Jednak nie zostało wiele czasu, teraz już to wiem. Rozumiem, że gdybym miał zostawić te strony puste, wszystko, czego byłem świadkiem, poszłoby na zawsze w niepamięć.
Dlatego proszę o wybaczenie, jeśli to, co tu przeczytacie, wyda się drastyczne i będzie was prześladowało tak samo, jak prześladowało mnie. Nie będzie tu żadnej przesady, żadnych kłamstw.
Może nie powiem wszystkiego, niemniej wyjawię samą prawdę. Jest tu to, co się stało. Niektórzy z was już o tym wiedzą, inni nie. W tej chwili to moja historia, ale wkrótce będzie też wasza.
Rozdział 1
Dzień odmieniający życie albo je kończący rzadko poprzedza ostrze-
żenie. Nie ma żadnych znaków na niebie, żadnych czarnych kruków na słupie, żadnej ścieżki
dźwiękowej w tonacji mol. Dla Felipe Tavaresa, pracownika ochrony w Organizacji Narodów
Zjednoczonych w Nowym Jorku, 23 września zaczął się jak zwykły poniedziałek.
Przyjechał z Long Island pociągiem o 6.15, kupił cappuccino i ba-beczkę z jagodami, co było ustępstwem wobec żony, machnął przepustką facetom przy drzwiach i skierował się do podziemi gmachu organizacji, w której pracował przez ostatnie trzy lata. Otworzył tam swoją szafkę, wyjął
niebieski mundur funkcjonariusza służb ochrony ONZ, uzupełnił
go pasem z szelką naramienną oraz mosiężną odznaką, która nadal budziła w nim poczucie dumy, i ubrał się przed rozpoczęciem zmiany.
Potem poszedł do magazynu broni, żeby pobrać sprzęt. Wręczył tam identyfikacyjną kartę chipową ze zdjęciem, pobrał glocka 9 mm, standardowe wyposażenie większości funkcjonariuszy tych
miniaturowych służb policyjnych odpowiedzialnych za ochronę międzynarodowego obszaru, jakim był teren Organizacji Narodów Zjednoczonych, i wszystkiego, co się na nim znajdowało. Felipe wyjął amunicję z kieszeni w 9
pasie i załadował, ostrożnie wkładając naboje do magazynka, żeby uniknąć przypadkowego strzału.
Kiedy broń znalazła się już w kaburze przy pasie razem z pałką model policyjny P38 z rączką, gazem pieprzowym i kajdankami, ruszył do znajdującej się w podziemiach „przygotowalni”.
Tam zajął swoje miejsce w szeregu, gdzie on i jego koledzy ochroniarze zostali poddani przeglądowi przez oficera, który sprawdzał, czy podwładni mu mężczyźni i kobiety są schludni, trzeźwi i gotowi do służby.
Skoro to zostało załatwione, skierował się z powrotem do głównego wejścia przy Pierwszej Alei pomiędzy ulicami Czterdziestą Piąta a Czterdziestą Szóstą, żeby zacząć, jak przypuszczał, kolejny długi dzień sprawdzania przepustek i udzielania odpowiedzi na pytania turystów.
Było dość ciepło, choć deszcz wisiał w powietrzu, dlatego włożył nieprzemakalną pomarańczowo-czarną pelerynę. Praca zapowiadała się na bardzo nudną, ale on się tym nie przejmował. Felipe Tavares marzył
wcześniej o ucieczce od harówki w małej portugalskiej mieścinie, gdzie się urodził i dorastał, i gdyby szybko się z niej nie wyniósł, pewnie by tam umarł. Udało mu się jednak i znajdował się teraz w Nowym Jorku, a już samo to było wystarczająco ekscytujące.
* * *
W tym samym momencie, po drugiej stronie miasta w Tribece, w jednej z bocznych ulic będącej właściwie zaułkiem, Marcus Mack dokonywał
porannych rutynowych czynności. Afroamerykanin przed trzydziestką, noszący luźne, powycierane dżinsy, z głową pokrytą dredami i wy-
świechtaną torbą Crumplera na laptop przewieszoną przez ramię, sprawdzał swój zaparkowany
samochód. Gdyby ktoś go obserwował, pomy-
ślałby, że jest po prostu dumny z podrasowanego, choć starego pontiaca, i że klękając przy tylnym kole od strony kierowcy, sprawdza ciśnienie w oponie. Prawdopodobnie nie spostrzegłby, że maca wgłębienie nad ko-
łem i znajduje przymocowany tam taśmą klejącą telefon komórkowy.
Marcus wziął go i zaczął iść.
10
Może minutę później telefon zadzwonił, zgodnie z oczekiwaniami Marcusa. Głos w słuchawce
brzmiał znajomo, ale Marcus i tak dobrze wiedział, że nie musi się witać. Usłyszał cztery słowa:
„Kawiarnia Athens, siódma trzydzieści” – a potem ten ktoś się rozłączył. Na rogu ulicy bez żadnych ceregieli Mack wyrzucił telefon do kosza na śmieci.
W kawiarni panował tłok, tak jak lubił prowadzący go agent. Marcus wypatrzył go od razu na stołku przy oknie, kolejny szary garnitur czytający gazetę. Zajął miejsce obok i wyciągnął laptopa. Nie nawiązali kontaktu wzrokowego.
Telefon agenta zadzwonił, a on udawał, że odebrał połączenie. W
rzeczywistości mówił do Marcusa, którego oczy pozostawały wpatrzone w monitor komputera
stojącego przed nim.
Wykryliśmy ruchy w Brighton Beach. Rosjanin.
Nie musiał mówić nic więcej. Marcus wiedział o Rosjaninie, podobnie jak pozostali członkowie jego zespołu z wydziału wywiadu nowojorskiej policji. Rosjanin był handlarzem broni, którego namierzono przed rokiem. Wydział miał wystarczająco materiału, żeby faceta od razu zamknąć, ale z góry przyszło polecenie: „Zostawić go w grze”. To była znana taktyka. Pozostawić złego gościa w interesie, obserwować, kto do niego przychodzi i kto od niego wychodzi, i mieć nadzieję, że doprowadzi do jeszcze gorszych typów. Zarzuć płotkę, złowisz rekina.
Kamera monitorująca zarejestrowała mężczyznę w czerni wchodzącego do lokum Rosjanina zeszłej nocy i wychodzącego godzinę póź-
niej. Ślad za nim prowadził do hotelu Tudor przy zbiegu Czterdziestej Drugiej Ulicy i Drugiej Alei.
Marcus nie reagował, nie przerywał stukania w klawisze, dla całego świata wyglądał jak zwykły mieszkaniec miasta przeszukujący bibliotekę iTunes. Ale wiedział, co oznaczała ta lokalizacja. Tudor był hotelem znajdującym się prawdopodobnie najbliżej gmachu ONZ. A to był wielki tydzień dla ONZ. Głowy państw z całego świata zjechały do Nowego Jorku, żeby wygłosić przemówienia na
Zgromadzeniu Ogólnym. Agenci amerykańskiej Secret Service szwendali się po całym budynku, 11
przygotowując wizytę prezydenta pod koniec tego tygodnia, ale i bez niego było tam już więcej niż sto celów wartych zachodu, wszystkie ścieśnione w kilku przecznicach na Manhattanie od
siedemdziesięciu dwóch, pełnych napięcia godzin. W tygodniu takim jak ten wszystko było możliwe.
Jakiś Kurd mógł dokonać zamachu na szefa tureckiego rządu lub baskijski separatysta był
zdecydowany wysadzić w powietrze hiszpańskiego premiera, co świetnie by się nadawało do
telewizji.
Wczoraj wieczorem założono podsłuch w centrali telefonicznej w hotelu Tudor. Nagrano rozmowę gościa dzwoniącego dziś rano do recepcji, który pytał o godziny zwiedzania ONZ. „Czy to prawda, że turyści mogą bez problemu wejść do samej izby Rady Bezpieczeństwa?”.
Akcent? – Było to pierwsze słowo wypowiedziane przez Marcusa.
Częściowo brytyjski, częściowo „zagraniczny”.
Okay.
Musisz tam pójść. Nie spuszczaj go z oka.
Wygląd?
Biały mężczyzna. Metr siedemdziesiąt. Ciężka czarna jesionka, czarna wełniana czapka.
Waga?
Trudno powiedzieć. Jesionka jest obszerna.
Wsparcie?
Jest tam drużyna.
* * *
Felipe Tavares był teraz na zewnątrz. Za nim znajdowało się białe prowizoryczne zadaszenie służące za przedsionek dla gości ONZ – nadal w dobrym stanie po pięciu latach. Z powodu wczesnej pory turystów było niewielu. Jak na razie zjawiali się zwykli pracownicy ONZ, przepustki dyndały im na szyjach niczym naszyjniki. Niewiele pracy dla 12
ochroniarza. Spojrzał w górę na ciemniejące niebo. Nadchodził deszcz.
* * *
Marcus ustawił się na rogu Czterdziestej Drugiej Ulicy i Drugiej Alei
– ciągle nazywanym rogiem Nelsona i Winnie Mandelów – w wejściu do baru McFadden’s. Po
przekątnej miał hotel Tudor. Pierwsze krople deszczu okazały się pomocne; dały mu powód do
bezczynnego przestawania tutaj. I oznaczały, że portier hotelowy, w pelerynie i czapce z daszkiem, był zbyt zajęty parasolami i drzwiami taksówek, żeby zwrócić uwagę na podejrzanego faceta z dredami, stojącego po drugiej stronie ulicy.
Było tak, jak Marcus lubił; stał się niezauważalny. Wyspecjalizował
się w tym w dawniejszych czasach, gdy pracował jako tajny agent w wydziale do spraw narkotyków nowojorskiej policji. Rok wcześniej przeniósł się do wywiadu i teraz cały czas wykorzystywał tę umiejętność.
Tysiąc kobiet i mężczyzn wchodzących w skład szpiegowskiej agencji Nowego Jorku, dziedzictwie po 11 września, zachowywało to w sekrecie przed wszystkimi: opinią publiczną, złoczyńcami, a nawet przed kolegami gliniarzami.
Czekał dwadzieścia pięć minut, kiedy wreszcie coś zobaczył. Zarys czerni wyłaniający się z
obrotowych drzwi hotelu. W chwili gdy postać obracała się w jego stronę, portier ruszył z
parasolem, zasłaniając Marcu-sowi widok twarzy mężczyzny. W momencie gdy parasol się
przesunął, czarna postać obróciła się w prawo. W kierunku gmachu ONZ.
Marcus odezwał się do urządzenia, które ludzie wokół niego wzięli z pewnością za zestaw
słuchawkowy bluetooth do telefonu komórkowego.
– Obiekt się porusza.
Ruszył za mężczyzną, nie czekając na odpowiedź. Szedł po drugiej stronie sześciopasmowej,
zapełnionej samochodami Czterdziestej Drugiej Ulicy, trzymając się kilka kroków z tyłu.
13
–
Mamy potwierdzenie rozpoznania? – zatrzeszczał głos w jego uchu.
Marcus rzucił kolejne spojrzenie. Mężczyzna był opatulony w grubą, ciemną jesionkę, o której wspominał agent prowadzący, głowę zakrywa-
ła mu czarna wełniana czapka nasunięta nisko na czoło, i nie miał więcej niż metr siedemdziesiąt wzrostu. Obiekt pasował idealnie do opisu męż-
czyzny widzianego poprzedniej nocy u Rosjanina. Nacisnął guzik przymocowany do rękawa:
–
Potwierdzam. Rozpoznanie jednoznaczne.
Niespodziewanie mężczyzna w czerni zaczął skręcać, jakby sprawdzał, czy ma ogon. Wyszkoleni terroryści nie dają się tak po prostu śledzić. Marcus szybko się obrócił, przenosząc spojrzenie na schody prowadzące do niewielkiego miejskiego placu zabaw. Kątem oka widział, że obiekt nie
patrzy już na niego, ale maszeruje przed siebie.
Coś w chodzie tego mężczyzny zdziwiło Marcusa. Czyżby lekko utykał? Coś ograniczało mu ruchy, spowalniało go. Szedł jak człowiek niosący duży ciężar.
Nagle w polu widzenia znalazła się East River. Doszli do rogu Pierwszej Alei: UN Plaza znajdował
się w zasięgu wzroku. Deszcz się nasilał, utrudniając obserwację.
Mężczyzna w czerni dotarł do skrzyżowania, ruch był bardzo duży.
Marcus trzymał się z tyłu po swojej stronie ulicy, przez cały czas nie spuszczając oczu z obiektu, który przystanął teraz przy pierwszym wej-
ściu na teren Organizacji Narodów Zjednoczonych i czytał tablicę: „Wej-
ście tylko dla pracowników, delegatów, rezydentów i korespondentów”.
Obiekt ruszył dalej, oddzielony barierkami z czarnego żelaza od rzędu masztów, na których nie wisiały żadne flagi. Dalej z tyłu majaczyła cha-rakterystyczna krzywa bryła ze szkła i stali, będąca siedzibą ONZ.
Marcus przeklął swoją krótką skórzaną kurtkę, beznadziejną przy tej ulewie. Postawił kołnierz, żeby deszcz nie lał mu się po szyi. Wydawało się, że mężczyzna w czerni nie przejmuje się pogodą. Minął
następną 14
bramę ONZ, tym razem dla samochodów, i pomalowaną na zielono budkę wartowniczą.
Marcus przystanął na moment w wejściu do banku Chase. W chwili gdy to zrobił, ogromny autokar turystyczny – bez wątpienia z ogromny-mi turystami – wjechał na podjazd przed frontem gmachu ONZ
pomię-
dzy ulicami Czterdziestą Piątą a Czterdziestą Szóstą.
–
Straciłem go z oczu, straciłem go z oczu! – zawołał do mikrofo-nu.
–
Mam go – powiedział od razu inny głos w eterze, spokojny. –
Obiekt zatrzymał się przed główną bramą.
Marcus ruszył z miejsca, usiłując ominąć autokar bez zwracania na siebie uwagi. W jego słuchawce ponownie rozległ się trzask.
–
Obiekt znowu jest w ruchu.
W porządku, pomyślał Marcus z ulgą. Fałszywy alarm. Najwyraźniej mężczyzna w czerni nie
próbował wejść do budynku ONZ.
Autokar w końcu odjechał i Marcus znów dobrze widział obiekt, któ-
ry szedł teraz Pierwszą Aleją. Przyśpieszał lekko, bo droga prowadziła stromo w dół. Ale nie był to krok człowieka odprężonego. Marcus widział, że mężczyzna w skupieniu ogląda badawczo ogród po drugiej stronie ogrodzenia. Zrównał się z wielką, niesamowitą rzeźbą przedstawiającą zabicie smoka
– bestię najwyraźniej zrobiono ze starego działa artyleryjskiego – i zatrzymał się, jakby czegoś szukał.
Marcus zmrużył oczy. Czyżby rozglądał się za innym, niepilnowa-nym wejściem na teren ONZ? Jeśli tak było, to go nie znalazł. Teraz, mając jasność sytuacji, mężczyzna zawrócił i skierował się do głównego wejścia.
* * *
Radio Felipe Tavaresa było pękate, przestarzałe i gdy padał deszcz ledwie było w nim coś słychać.
Oddzielenie trzasków statycznych od reszty dźwięków przychodziło z trudem. Ale słowo „Alarm”
rozległo się wystarczająco wyraźnie, zwłaszcza że powtórzono je dwukrotnie.
15
–
Dowódca ochrony do posterunków przy głównym wejściu, mówi dowódca ochrony do posterunków
przy głównym wejściu. – Felipe rozpoznał akcent: facet pochodził z Wybrzeża Kości Słoniowej i zaczął
pracę przed trzema miesiącami. – Mamy informacje o możliwym zagro-
żeniu bezpieczeństwa budynku. Podejrzany to mężczyzna, metr siedemdziesiąt, ubrany w grubą czarną jesionkę i ciemną wełnianą czapkę. Na razie brak innych szczegółów, ale zachowajcie czujność.
Zatrzymujcie każdego, kto pasuje do tego opisu.
Felipe nie przetrawił jeszcze dobrze tej wiadomości, kiedy spostrzegł
niewyraźną czarną postać idącą energicznie z opuszczoną głową w kierunku bramy, której pilnował.
* * *
Marcus przechodził teraz na drugą stronę Pierwszej Alei i usiłował
coś zrozumieć z głosu w słuchawce mimo natężenia ruchu na ulicy.
–
...wchodzą na teren ONZ. Powtarzam, agenci nie wchodzą na teren ONZ.
Zatrzymał się przy krawężniku podjazdu, zaledwie kilka metrów od mężczyzny, którego śledził od ponad dziesięciu minut, i patrzył, jak tamten przechodzi szybko przez bramę i kieruje się ku niewielkiemu placykowi przed białym zadaszeniem. Wszedł na terytorium ONZ: w tym samym
momencie oficjalnie był poza ich zasięgiem. Marcus widział
jedynie plecy tego mężczyzny. Strach zacisnął mu żołądek.
* * *
Z miejsca, gdzie stał po drugiej stronie placyku, Felipe dostrzegł jedynie fragment profilu twarzy mężczyzny, bo czapka i kołnierz resztę zasłaniały. Ale idealnie pasował do opisu podanego przez dowódcę ochrony.
Felipe patrzył, jak mężczyzna przystanął, jakby kontemplował to, co 16
miał przed sobą. Potem zrobił trzy kroki naprzód i ponownie się zatrzymał. Co takiego robił?
Ochroniarz czuł, że dłonie mu wilgotnieją. Nagle zdał sobie sprawę, jak wiele osób znajdowało się wokół, całe dziesiątki przechodziły mię-
dzy nim a facetem w czarnej jesionce. Tak dużo ludzi. Zastanawiał się, czy powinien coś przekazać przez radio, ale mógł jedynie patrzeć, zmro-
żony, ze wzrokiem utkwionym w jesionkę. Padało, ale na pewno nie było zimno. Dlaczego zatem jesionka była taka gruba, taka ciężka? Odpowiedzi, jakich sam sobie udzielił na te pytania, sprawiły, że ogarnęła go fala nudności zaczynająca się w żołądku i kończąca w gardle.
Felipe rozejrzał się dookoła, rozpaczliwie pragnąc zobaczyć szóstkę ochroniarzy pojawiających się w pobliżu, ludzi, którzy samą obecnością podjęliby za niego decyzję. Chciał użyć radia – „Uważany za podejrzanego może być uzbrojony w bombę. Powtarzam, uważany za podejrzanego może być
uzbrojony w bombę!” – ale jeśli to jedynie sprowokuje go do działania? Felipe Tavares stał
sparaliżowany.
Mężczyzna ponownie zaczął iść, teraz był już tylko o kilka metrów od zadaszenia. Felipe pomyślał, że może powinien poczekać, pozwolić mu przejść przez drzwi, żeby tam zatrzymała go ochrona. Nie miałby wtedy szans: nigdy nie przeszedłby przez wykrywacze albo rewizję. Ale on by się tym nie przejął. I to właśnie, co Felipe uświadomił sobie tak nagle, gdy krew odpłynęła mu z twarzy, było najbardziej przerażające w tej sytuacji. Tego mężczyzny nic nie mogło przestraszyć.
Teraz obiekt znowu zmienił kierunek, cały czas będąc tyłem do Felipe, i obrócił się twarzą do ulicy.
Felipe chciał krzyknąć, zażądać, by mężczyzna stanął i podniósł ręce. Tyle że to, jak się domyślał, mogło mieć fatalne następstwa. Kiedy tylko podejrzany zorientowałby się, że został zdemaskowany, mógłby w tej samej chwili nacisnąć guzik. A przecież wokół było tylu ludzi...
Felipe nie zastanawiał się, co zrobić. Po prostu sięgnął po broń. W
tym momencie zobaczył przed sobą, za czarnymi żelaznymi prętami, dwóch mężczyzn, z których jeden był młody, czarny i z dredami. Obaj unosili ręce, pokazując wnętrza dłoni, jakby się poddawali.
Prawdziwe 17
przerażenie na ich twarzach, wypisana na nich śmiertelna panika, wystarczyły Felipe. Jednym ruchem wyciągnął broń i wycelował w męż-
czyznę ubranego na czarno.
Chwilę, która nastąpiła później, Felipe Tavares będzie przeżywał raz po raz, zwykle w zwolnionym tempie, aż do ostatniego tchu. Przez resztę życia będzie to ostatni obraz, jaki zobaczy tuż przed zaśnięciem i pierwszy po przebudzeniu każdego ranka. Wypali mu się piętnem na we-wnętrznej
stronie powiek. Tamci dwaj mężczyźni osłupieli, byli nie tylko przerażeni, lecz także zaszokowani tym, na co patrzyli. Jeden z nich wykrzyknął tylko: „Nie!”.
* * *
Felipe był pewny tego, co zaszło. Mężczyzna w czerni rozpiął oczywiście jesionkę, odsłaniając znajdującą się pod nią kamizelkę z ładun-kami wybuchowymi. Dwaj mężczyźni po drugiej stronie ogrodzenia zobaczyli, że miał zamiar wysadzić się w powietrze. Przerażenie na twarzy mężczyzny z dredami i jego okrzyk podziałały na Felipe niczym ładunek elektryczny, przenikający jego prawe ramię i palce. Pociągnął za cyngiel raz i drugi i patrzył, jak mężczyzna opadł na kolana i powoli osunął się na ziemię, nawet z pewną gracją, niczym wyburzany komin.
Felipe nie mógł się ruszyć. Stał i nadal celował do mężczyzny, który leżał teraz bezwładnie nie dalej niż pięć metrów od niego.
Przez moment nic nie słyszał. Żadnego echa wystrzałów. Żadnych krzyków, kiedy tłum rozproszył się niczym stadko gołębi. Żadnego alarmu uruchomionego w gmachu ONZ.
Pierwszy głos, jaki dotarł do niego, należał do koleżanki z ochrony, która wybiegła spod zadaszenia na dźwięk strzałów. Stanęła teraz nad ciałem, powtarzając w kółko jedno słowo:
– Nie, nie, nie.
Niepewnym krokiem, na miękkich nogach, Felipe podszedł do czarnej 18
postaci, otoczonej przez poszerzającą się kałużę krwi. I w jednej chwili zrozumiał. Tu, u jego stóp, nie leżał trup zamachowca-samobójcy. Nie było śladu materiałów wybuchowych wypełniających
kamizelkę. Okrywała ona jedynie ciało i kości człowieka, podziurawione i nieruchome.
Felipe mógł się nawet przekonać, dlaczego mężczyzna nosił grubą jesionkę we wrześniu. Pojął teraz wszystko i tragedia tego, co się stało, sprawiła, że ugięły się pod nim kolana.
Felipe Tavares i powiększający się tłum ochroniarzy, którzy zaczynali go otaczać, patrzyli na to samo.
Na trupa siwowłosego i bardzo starego człowieka.
Rozdział 2
Nastał moment ciszy trwający może dwa uderzenia serca, a potem wybuchła wrzawa. Rozległy się oczywiście krzyki – najpierw jakiś męż-
czyzna zaskowyczał coś w języku, który rozumiało kilka osób w jego pobliżu – a potem zaczęły wrzeszczeć trzy kobiety, które chwilę wcze-
śniej pozowały do zdjęcia na tle popartowskiej rzeźby przedstawiającej pistolet z lufą zawiązaną na supeł. Upadły na ziemię, gardła miały zaci-
śnięte ze strachu, ale teraz dawały upust swemu przerażeniu, głośno niczym kościelne dzwony.
Wkrótce słychać było płacz, krzyki i ledwie słyszalny głos mężczyzny wpatrzonego w kawałek
ludzkiej kości, która upadła u jego stóp, mamroczącego we własnym języku:
– Dobry Boże.
Niektórzy z ochroniarzy spod zadaszenia wpadli w panikę, ktoś włą-
czył alarm przeciwpożarowy. Reszta pamiętała schemat zachowania przyswojony na szkoleniu.
Odbiegli od stanowisk przy wykrywaczach i niczym wartownicy w pośpiechu zajmowali miejsca
przy wszystkich wejściach, wymachując bronią. Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych była zamykana.
Dwóch kolegów Felipe Tavaresa wzięło go między siebie, odprowa-dzali pechowego ochroniarza
od ciała, które niczym nieokryte i przez nikogo niedotykane leżało na ziemi. Tavares gadał jak najęty, paplał o 20
jakichś mężczyznach, których widział przy bramie, opisywał przerażenie na ich twarzach – ale kiedy jego kumple ze zmiany spojrzeli w tamtą stronę, nikogo nie zobaczyli.
Hałas wkrótce się nasilił. Niecałe półtorej minuty po strzałach, na UN
Plaza pojawiły się pierwsze z czterdziestu radiowozów nowojorskiej policji, ich koguty błyskały, syreny wyły: to był „nalot”, jaki ćwiczyli wielokrotnie po 11 września. Siły policji Nowego Jorku błyskawicznie kryły wyznaczone miejsce. Z kilku wozów wypadły drużyny SWAT, mężczyźni w
kamizelkach kuloodpornych, uzbrojeni w karabiny automa-tyczne, szarżowali niczym szeregowcy szturmujący plaże Normandii.
Wkrótce otoczyli cały teren ONZ, z karabinami wycelowanymi w przerażony tłum mężczyzn i kobiet znajdujących się w środku.
Nowojorscy policjanci uzbrojeni w broń automatyczną kalibru .50
wstrzymali cały ruch na Pierwszej Alei, blokując ją od północy i południa, od Trzydziestej aż do Pięćdziesiątej Dziewiątej Ulicy. Siedziba ONZ znalazła się teraz w centrum „sterylnej strefy” długiej na trzydzie-
ści przecznic. Ponieważ Pierwsza Aleja była główną arterią wschodniej części Manhattanu, Nowemu Jorkowi groziło zakorkowanie.
W powietrzu unosiły się już cztery policyjne helikoptery Augusta A119 wyposażone w
„superszpiega” – kamery termowizyjne wysokiej rozdzielczości – tworząc improwizowaną strefę zakazu lotów nad całym terenem. W tym samym czasie policyjne łodzie motorowe z baz w Throgs Neck, na Brooklynie i nabrzeżu Queens wypłynęły na East River.
Nikt nie mógł teraz dostać się na teren Organizacji Narodów Zjednoczonych lub stamtąd wydostać wodą lub powietrzem.
Wkrótce zjawił się szef policyjnych służb wywiadowczych. Ku swemu zadowoleniu znalazł się tam przed Charlesem „Chuckiem” Rileyem, komendantem okręgowym policji, którego kawalkada
samochodów i motocykli nadjechała chwilę później. Obaj kiwali głowami usatysfakcjo-nowani,
oglądając blokadę terenu. Ich adiutanci będą przez resztę dnia informowali dziennikarzy o tym, że zaistniało podejrzenie ataku terrorystycznego na jeden z „bardzo ważnych obiektów” w mieście, na co 21
Nowy Jork odpowiedział akcją „sprawnych i śmiercionośnych sił”.
Ale kiedy wysiedli z samochodów i przywitali się, wymieniając uścisk dłoni, obaj natychmiast zorientowali się w naturze wspólnego problemu. Mogli podejść do zamkniętej teraz stalowej bramy ONZ, ale ani kroku dalej. Tam, na granicy suwerenności Stanów Zjednoczonych, kończyła się władza nowojorskiej policji. Popatrzyli jedynie w oczy dwóm mężczyznom przy wejściu, z których jeden był
policjantem z Montenegro, a drugi pochodził z Belgii. Komendant był pewny, że widział, jak obu trzęsą się ręce.
* * *
W środku, na trzydziestym czwartym piętrze, podsekretarz generalny do spraw prawnych usłyszał
alarm przeciwpożarowy, zanim dotarło do niego cokolwiek innego. Henning Munchau zerwał się na równe nogi.
Spojrzał na biuro: nikogo nie było, zbyt wczesna pora. Wybrał numer do stanowiska ochrony przy głównym wejściu, ale telefon dzwonił i dzwonił. Spojrzał przez okno, zastanawiając się przez sekundę, czy zobaczy boeinga 747 na niebie, większego i lecącego niżej niż powinien z zamia-rem wbicia się w szklaną osłonę siedziby ONZ, co przyniosłoby śmierć ośmiu tysiącom ludzi, którzy tam pracowali, oraz całkiem sporej liczbie przywódców państw z całego świata.
Wtedy też wbiegł jego zastępca, Brazylijczyk, pobladły na twarzy. Z
trudem mówił, ale nie tylko dlatego, że brakowało mu tchu.
– Henning, myślę, że powinieneś natychmiast tam pójść.
* * *
Osiemnaście minut po oddaniu przez Felipe Tavaresa fatalnego strzału, Henning Munchau znalazł się przy martwym mężczyźnie, którego ciała nadal nikt nie dotknął poza tym, że ktoś okrył go
nieprzemakalną peleryną. Deszcz nie przestawał padać.
22
Obok niego stał podsekretarz generalny do spraw bezpieczeństwa i ochrony oniemiały z wrażenia.
Obu poinformowano właśnie pokrótce o sytuacji, przekazując jedynie najważniejsze szczegóły
wydarzeń. Munchau widział dyskotekę świateł na obwodzie terenu ONZ i niewielką armię
nowojorskich policjantów, co sprawiło, że poczuł się jak mieszkaniec średniowiecznego zamku w pierwszy dzień oblężenia.
Po drugiej stronie ogrodzenia dostrzegł teraz twarz, którą rozpoznał, jej zdjęcie bowiem prawie nie schodziło z pierwszych stron nowojorskich gazet. To człowiek nazywany „Komem”. Jednym słowem będzie się musiała odbyć prawna narada pod gołym niebem, na stojąco i w stru-gach deszczu.
–
Komendancie, nazywam się Henning Munchau, naczelny prawnik Organizacji Narodów
Zjednoczonych.
–
Miło pana poznać, Munchau – powiedział komendant, ale ani je-go twarz, ani ton głosu na to nie wskazywały. – Najwyraźniej doszło tu do incydentu.
–
W rzeczy samej.
–
Nie możemy wejść na ten teren i podjąć odpowiednich działań, chyba że oficjalnie nas o to
poprosicie – mówił formalnym tonem, z południowym akcentem.
–
Wygląda na to, że już zareagowaliście i to całkiem widowisko-wo, komendancie. – Choć Munchau był Niemcem, mówił bardzo płynnie po angielsku, który brzmiał z lekka australijsko: zarówno jeśli chodziło o akcent, jak i idiomy, co ponoć było spuścizną po czasach jego służby w misji ONZ w Timorze Wschodnim.
Riley wzruszył ramionami.
–
Nie możemy wejść na teren bez waszego pozwolenia. A zapew-niam pana, że nie macie
wystarczających sił, żeby poradzić sobie z za-machem terrorystycznym.
Henning starał się ukryć ulgę. Oznaczało to bowiem, że nowojorska policja nie wiedziała jeszcze o zabitym człowieku. Dzięki temu zyskiwał
na czasie.
23
–
Ma pan rację – odparł Munchau, uderzony osobliwością prowadzenia rozmowy przez stalowe pręty ogrodzenia w deszczu, niczym w czasie odwiedzin w więzieniu na otwartej przestrzeni. Zazdrościł
komendantowi parasola. – Ale chyba musimy wcześniej ustalić jakieś warunki.
Policjant uśmiechnął się blado.
–
Śmiało, proszę.
–
Policja wkracza, ale tylko na żądanie Organizacji Narodów Zjednoczonych i wtedy jej podlega.
–
Żadnego podlegania. Jeśli nas wpuścicie, to nasze śledztwo.
Wszystko albo nic.
–
W porządku, ale bez tego. – Wskazał w kierunku drużyn SWAT
z bronią gotową do strzału. – To nie jest rozwiązanie, na jakie ONZ mo-
że się zgodzić. Nie jesteśmy w Kabulu. – Munchau spostrzegł, że Riley się zjeżył, dlatego dodał: –
To nie jest Bagdad.
–
W porządku, minimalny pokaz siły.
–
Mówię o jednym lub dwóch uzbrojonych ludziach, którzy towa-rzyszyliby pańskim detektywom.
–
Załatwione.
–
I pańskie śledztwo będzie kontrolowane przez cały czas przez reprezentanta ONZ.
–
Przez reprezentanta?
–
Prawnika. Z mojego zespołu.
–
Prawnika? Jezu Chryste...
–
To są nasze warunki.
Munchau patrzył, jak komendant zastanawia się, wiedząc, że nie bardzo może odmówić. Istnieje podejrzenie ataku terrorystycznego w Nowym Jorku, zatem nowojorska policja musi się
zaangażować. „Kom” nie mógłby przecież pokazać się w telewizji i powiedzieć, że policja nie podjęła żadnych działań z jakichś tam powodów. Munchau był pewny, że Riley będzie raczej wolał
stanąć przed kamerami już za godzinę i zapewnić nowojorczyków, że ma wszystko pod kontrolą.
24
Podjechała czarna limuzyna, której towarzyszyły radiowozy na sy-gnale. Za nimi podążały dwie ciężarówki telewizji satelitarnej, które najwyraźniej otrzymały pozwolenie na wjazd. Przybył
burmistrz.
–
Dobra – powiedział komendant, zerkając ponad ramieniem. –
Zgadzam się.
Munchau podał mu rękę przez pręty, a policjant uścisnął ją pośpiesznie. Munchau skinął do strażnika ONZ przy bramie, który gmerał przez chwilę przy zamku, zanim ją otworzył.
Widząc, że dziennikarz telewizyjny zmierza w jego stronę, Munchau oznajmił donośnym głosem:
–
Panie komendancie, witamy na terenie Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Rozdział 3
Szef gabinetu sekretarza generalnego potrzebował trochę czasu na zorganizowanie spotkania. Kiedy doszło do strzelaniny, poza Munchauem i jego odpowiednikiem z ochrony najwyżsi rangą urzędnicy ONZ, reszta elitarnego kwintetu podsekretarzy generalnych, byli w drodze do siedziby organizacji.
(W ONZ prawie wszyscy pracowali do późna, ale nie zaczynali zbyt wcześnie). Z powodu
zamknięcia Pierwszej Alei nikt nie dotarł do UN Plaza przed godziną dziesiątą.
Teraz zebrali się wreszcie w Centrum Sytuacyjnym. Co bardziej cy-niczni pracownicy zawsze
uśmiechali się, słysząc tę nazwę. Zbudowane w następstwie wydarzeń z 11 września, to solidnie opancerzone, wspaniale wyposażone i ściśle tajne miejsce narad było bez wątpienia wzoro-wane na legendarnym Pokoju Sytuacyjnym w Białym Domu. Ale oczywiście Organizacja Narodów
Zjednoczonych nie mogła sobie pozwolić na małpowanie Amerykanów: wielu nieprzyjaciół Stanów Zjednoczonych w ONZ by tego nie tolerowało. Podobnie też nie można było dopu-
ścić do sytuacji, w której Amerykanie mogliby pomyśleć, że sekretarz generalny ONZ ma aspiracje przewyższające jego pozycję i wyobraża sobie, że jest równy prezydentowi USA. Dlatego w ONZ
nie było Pokoju Sytuacyjnego, ale Centrum Sytuacyjne, co stanowiło ogromną różnicę.
Pośrodku stał solidny stół z blatem na wysoki połysk, każde miejsce 26
przy nim było wyposażone w gniazdka i przyciski służące wszelkim formom komunikacji, w tym
nawet symultanicznym tłumaczeniom.
Naprzeciw stołu znajdowała się ściana z wmontowanymi supernowocze-snymi urządzeniami do
wideokonferencji: sześć ekranów plazmowych, które dawały się w jednej chwili przestawić na obraz z satelity, przeka-zywany zabezpieczonym łączem z misji ONZ na całym świecie. Sekretarz generalny nigdy nie był w podróżach krócej niż przez jedną trzecią roku, ale istnienie Centrum Sytuacyjnego oznaczało, że nie zawsze musiał opuszczać Nowy Jork, jeśli chciał porozmawiać ze swoimi ludźmi.
Przede wszystkim jednak miało ono służyć w chwilach, gdy działo się coś złego.
Tym razem nie było potrzeby nawiązywania łączności wideo: niebezpieczeństwo pojawiło się tutaj, w Nowym Jorku. Szef gabinetu, podobnie jak jego przełożony był Finem, zaczął od wyjaśnienia, że budynek jest częściowo zamknięty i dostęp do niektórych miejsc lub prawo ich opuszczenia mają tylko osoby do tego upoważnione. Nikt nie może wejść lub wyjść bez wyraźnej zgody radcy
prawnego. Zostało to wcze-
śniej ustalone z policją nowojorską, która chciała przesłuchać wszystkich świadków, nawet gdyby oznaczało to rozmowę z całą kadrą pracowniczą ONZ.
Szef gabinetu potwierdził następnie, że samego sekretarza generalnego nie było w tym czasie na UN
Plaza. Brał wtedy udział w śniadaniu wydanym na jego cześć w hotelu Four Season i dopiero teraz jechał, przedzierając się przez horrendalne korki. Powiedział zebranym, że szef celowo podjął
decyzję kontynuowania zaplanowanych zajęć, bo w prze-ciwnym razie byłoby to „przyznaniem
zwycięstwa tym, którzy chcą zaburzyć nasz sposób funkcjonowania”. Wzbudziło to rzecz jasna aplauz wśród słuchających, ale Henning Munchau jedynie się skrzywił. Nie tylko dlatego, że brzmiało to jak prymitywne podlizywanie się nowojor-czykom, odwołujące się do ich własnej retoryki sprzeciwu po 11 wrze-
śnia. I nie dlatego, że uznał to za zręczne posunięcie polityczne nowego sekretarza generalnego, by być z własnymi ludźmi, gdy najwyraźniej 27
zostali zaatakowani. Ale przede wszystkim dlatego, że sekretarz generalny stworzył teraz przepaść między tym, czego dowiedziała się opinia publiczna o porannym incydencie – odważnie stłumionym zamachu terrorystycznym – a faktycznym stanem rzeczy znanym Henningowi.
Szef gabinetu wyjaśnił, że technicy starają się połączyć z sekretarzem generalnym przez zestaw głośnomówiący.
–
Proponuję, żebyśmy tymczasem ustalili, co wiemy, i opracowali opinie, które przedstawimy
sekretarzowi generalnemu. Czy możemy zacząć od ciebie, Henri?
Podsekretarz odpowiedzialny za oenzetowski personel ochrony na ca-
łym świecie opuścił wzrok na notatki, które zrobił pośpiesznie w czasie, gdy dowódca ochrony zapoznawał go pokrótce z sytuacją, i tłumaczył je teraz z francuskiego, bo zapisał je w tym języku.
–
Rozumiemy, że przed głównym wejściem dla gości między ulicami Czterdziestą Piątą a Czterdziestą Szóstą o godzinie ósmej pięćdziesiąt jeden został zastrzelony człowiek przez członka służb ochrony i bezpieczeństwa ONZ. Obserwowała go grupa z wydziału wywiadu nowojorskiej policji, która
pozostawała z nami w łączności i to przez nią uznano, że ten człowiek stanowił bezpośrednie zagrożenie dla Organizacji Narodów Zjednoczonych. Taką informację otrzymał dowódca ochrony i przekazał ją swoim ludziom pełniącym służbę, w tym funkcjonariu-szowi, który użył broni, wierząc, że podejrzany człowiek jest zamachowcem-samobójcą.
–
I ten człowiek nie żyje?
–
Tak.
–
Co jeszcze wiemy? Czy siedzibie grozi jakieś niebezpieczeń-
stwo?
–
Procedurę zamknięcia wykonano bez zarzutu. Budynek jest teraz zabezpieczony. Nie mamy powodu przypuszczać, że był to początek serii ataków.
–
A to dlaczego?
28
Henri Barr się zawahał. Spojrzał na Henninga, który lekko skinął mu głową.
–
Ponieważ przypuszczamy, że zabity mężczyzna nie pasuje do opisu podanego przez policję.
–
Co to, do cholery, znaczy? – odezwał się podsekretarz generalny do spraw pomocy humanitarnej, biały Południowoafrykańczyk, były komunista, który zasłynął z działalności w ruchu zwalczającym aparthe-id. Jego wyczulenie na kłamstwo było powszechnie znane.
–
To znaczy, że człowiek, którego zastrzelono, okazał się stary.
–
Stary?
–
Tak, to był bardzo stary mężczyzna. – Barr stracił dech przy koń-
cu zdania i głośno przełknął ślinę. – Ale jego ubranie pasowało do opisu i naprawdę wyglądało jak strój zamachowca-samobójcy.
–
Och, daj spokój. Był ubrany jak zamachowiec z bombą i dlatego go zabiliśmy?
Szef gabinetu przejął inicjatywę. To nie był czas na popisy albo kłót-nię, choć czuł, jak w pomieszczeniu rośnie poziom adrenaliny.
–
Co miałeś na myśli, Henri, mówiąc „stary”?
–
Szacujemy, że miał siedemdziesiąt lat, może więcej.
–
Czy chociaż przypominał muzułmanina? – Było to pytanie, które kilka osób chciało zadać, ale nie ośmieliło się tego zrobić. Niemniej Anjhut Banerjee, hinduska podsekretarz do spraw utrzymania pokoju, nie miała podobnych zahamowań.
–
Nie – odpowiedział Barr, zerkając na notatki. – Wszystko wskazuje, że nie.
–
Dobry Boże – powiedziała Banerjee, opadając na fotel. – Zdaje-cie sobie sprawę, co to oznacza, prawda? – dodała, patrząc wprost na szefa gabinetu. – Byłam w Londynie, kiedy policja zastrzeliła jakiegoś elektryka w metrze, pochodzącego z Brazylii, bo ich zdaniem wyglądał
na zamachowca-samobójcę. Zupełnie niewinny człowiek. – Głośno wy-puściła powietrze, co było skróconą formą komunikatu: „Nawet nie 29
wiecie, co za szambo nas czeka”.
–
Jakie grożą nam konsekwencje, Henning? – zapytał szef gabinetu, patrząc na prawnika.
–
To znaczy, jaki jest zakres naszej odpowiedzialności?
–
Tak.
–
Możemy się temu przyjrzeć, ale myślę, że nie zostaniemy zalani roszczeniami o odszkodowanie i tym podobne. Nie w tym tkwi sedno tego problemu. – Przerwał, zmuszając mężczyznę siedzącego u
szczytu stołu, by nalegał dalej.
–
Na czym, w takim razie, polega sedno tego problemu?
–
Na tym samym, co większości prawnych problemów w tym miejscu. To nie kwestia prawa. To już
polityka.
–
Co twoim zdaniem powinniśmy zatem zrobić w tej sprawie?
–
Myślę, że wiem dokładnie, co trzeba zrobić. I co ważniejsze, znam człowieka, który idealnie się do tego nadaje.
Rozdział 4
Toma Byrne’a obudził gwałtownie dźwięk nieznany i nieprzyjemny.
W tych czasach, jeśli kiedykolwiek korzystał z budzika, był to iPod w stacji dokującej Bose stojącej przy łóżku, budzący go łagodną piosenką z jego kolekcji. Poprzedniego dnia był to Frank Sinatra, witający ranek I’veGot You Under My Skin. Cóż za zmiana na lepsze w porównaniu z wcze-
śniejszym rozpoczynaniem dnia, gdy ponury głąb czytał w BBC ocieka-jące krwią wiadomości ze świata.
Ale ten hałas był gorszy od radia. Powtarzające się dzwonienie z dłu-go utrzymującym się echem, dźwięk wiszący w powietrzu. Tom czuł, jak serce wali mu w piersi. I wtedy zobaczył winowajcę: jego nowy blackberry wyjęty z pudełka nie dalej niż wczoraj. Nie zajął się przestawie-niem go na tryb bezgłośny.
Zmrużył oczy, spoglądając na zegarek. Dziesiąta trzydzieści. Położył
się po godzinie piątej nad ranem, bo całą noc pracował nad kontraktem z Dubajem. Wtedy też
przypomniał sobie, że nie przez całą noc pracował.
–
Hej, Mirando. Budź się, budź.
Spomiędzy zmierzwionych czarnych włosów na poduszce obok niego wydobył się jęk, po czym
głowa uniosła się i dziewczyna burknęła:
–
Mam na imię Marina.
–
Przepraszam. – Tom spuścił nogi z łóżka i podszedł do żaluzji, 31
które podniósł, zalewając pokój światłem. – Dobra, Marina, budź się.
Wstawaj.
Kobieta w łóżku usiadła, zasłaniając oczy przed blaskiem słońca. Nie zawracała sobie głowy
zakrywaniem się czymkolwiek, toteż Tom mógł
podziwiać wspaniałe piersi, którymi cieszył się zaledwie kilka godzin wcześniej. Możliwe, że młode brunetki z Upper West Side miały jakieś wady, ale w tej chwili niczego takiego nie dostrzegał. Może mógłby wskoczyć z powrotem do łóżka na kolejne pół godzinki...
Blackberry ponownie dał o sobie znać, tym razem pojedynczym wysokim dzwonkiem, oznajmiającym odebranie wiadomości. Na pewno od jego klientów. Wysłał im brudnopis dokumentów w środku
nocy i oto się odzywali, od razu domagając się poprawek. Można mówić, co się chce o
przestępczości zorganizowanej, ale trzeba przyznać jej jedno: pracuje się tam przez długie godziny.
Jego nowymi klientami byli ludzie, których określiłoby się jako „rodzinę o włosko-amerykańskim pochodzeniu od dawien dawna zakorzenioną w przemyśle budowlanym Nowego Jorku” – tak
przynajmniej powiedziałby ich prawnik. Teraz chcieli się rozwijać i nabyć nieruchomości w Zatoce Perskiej, wszystko legalnie i czysto, ale najpierw trzeba było wypełnić stos międzynarodowych dokumentów. Przyjaciel przyjaciela zarekomendował Toma, a rodzina z radością go zatrudniła –
podobało im się, że będzie ich reprezentował ważny międzynarodowy prawnik, urodzony w Wielkiej Brytanii, który miał w życiorysie kilka lat w służbie Organizacji Narodów Zjednoczonych – a on cieszył się, że go zatrudnili, bo w tydzień zarabiał u nich więcej, niż pracując przez rok dla błękitnych hełmów w UN Plaza.
Patrzył, jak Marina, poruszając się uwodzicielsko, zsunęła się z łóż-
ka, wskazał jej głową prysznic, a potem spojrzał znowu na blackberry.
Przegapiłem telefon. Nacisnął klawisz i zobaczył jedynie imię na wy-
świetlaczu: „Henning”.
To dopiero była niespodzianka. Henning Munchau, radca prawny Organizacji Narodów
Zjednoczonych, rzadko dzwonił do niego z 32
prywatnej komórki nawet wtedy, gdy Tom dla niego pracował. Ale to było ponad rok temu.
Tom odsłuchał najpierw wiadomość, zanim oddzwonił – nabrał tego nawyku w ONZ, instytucji,
której zasadę funkcjonowania można oddać w dwóch słowach: „poczekamy, zobaczymy”. Kiedy był
młodszy, zawsze śpieszył się ze wszystkim, ale nauczył się od najlepszych, że warto dać sobie trochę czasu, chwilę na zastanowienie, niech ktoś inny pierwszy pokaże, co ma w ręku, nawet wtedy – a zwłaszcza wtedy – kiedy tym kimś jest twój szef. Albo były szef. Kilka sekund namysłu może
stanowić ogromną różnicę. Chryste, ta zasada ma zastosowanie również przy rozmowie twarzą w twarz w tamtym miejscu. Sposób, w jaki urzędnicy ONZ zastygali, by czytać nawzajem w swoich twarzach i odgadywać motywacje, mógł być żywcem przeniesiony z dialogów napisanych przez
Harolda Pintera.
„Cześć, Tom, mówi Henning. Musimy pogadać. Wiem, co powiedziałeś, o... Spotkaj się ze mną w kawiarni najszybciej, jak to możliwe.
Tom, ja... nie oddzwaniaj”.
Nawet nie powiedział: „długo się nie odzywałem”, kutas.
Zatem najważniejszy prawnik ONZ chciał porozmawiać o temacie tak delikatnym, że nie ośmielił się mówić o nim przez telefon ani we własnej instytucji. Nie było w tym nic nadzwyczajnego: wszyscy wiedzieli, że w ONZ nie padnie choćby jedno słowo, które nie byłoby moni-torowane przez
jankesów z Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, angoli z komórki wywiadu zajmującej się
nasłuchem radiowym i Bóg wie przez kogo jeszcze. Ale „spotkaj się ze mną w kawiarni” brzmiało wyjątkowo interesująco. Oznaczało bowiem, że Henning nie chciał nawet podać dokładnej
lokalizacji. I dlaczego, biorąc pod uwagę wszystko, co się wcześniej stało, zadzwonił do Toma?
Gdyby chodziło o kogoś innego z ONZ, Tom nacisnąłby kasowanie i zapomniał o sprawie. Ale tu chodziło o Henninga.
Wszedł do garderoby, przejrzał rząd garniturów przypominający 33
rekrutów na defiladzie. Tak ważne spotkanie jak to normalnie wymaga-
łoby ubioru od Prądy albo Paula Smitha. Ale Tom nie chciał kłuć kolegi w oczy, pamiętając o jego pensyjce w sektorze publicznym. Włoży coś prostszego. Różowa koszula ze spinkami w mankietach?
Nie, zwykła niebieska wystarczy. Zerknął na siebie w lustrze: zła strona czterdziestki, ale nadal dymał bez problemów. Tyle że nie będzie miał już czasu na prysznic. Dwa razy spryskał szyję wodą po goleniu Hugo Bossa i wtarł
żel w krótko obcięte, brudne blond włosy.
Blackberry mrugał, dając znać, że przyszedł e-mail. Tytuł: „Dubaj”.
Jasne, Fantoni przeczytali niedługi wydruk. Zauważyli prawne zobowią-
zanie do wypłacenia rekompensaty rybakom, których wioski mieli zamiar wyburzyć, by zrobić
miejsce pod budowę luksusowych wysoko-
ściowców. „Czy nie można by usunąć tej klauzuli?”.
Tom był gotów napisać w skrócie o moralnym obowiązku spoczywa-jącym na deweloperach, by
wszyscy, których pozbawiało się dachu nad głową, byli odpowiednio...
Pieprzyć to. Kciukami napisał na klawiaturze: „Zostawcie to mnie.
Jest usunięta”.
Zebrał swoje rzeczy, po raz kolejny podziwiając przestronny apartament zrobiony z przebudowanego poddasza. Zastanawiał się nad włączeniem plazmowego telewizora, żeby sprawdzić wiadomości, ale zrezygnował: Henning czekał. Zamiast tego wetknął głowę za drzwi łazienki i zawołał w stronę kłębów pary:
– Odprowadź się sama, Mirando.
Rozdział 5
Kierowca taksówki pokręcił głową w turbanie, mamrocząc pod nosem, że pojedzie tak daleko, jak się da, ale od godziny ulica była zablo-kowana.
– W radiu mówili coś o zamachu terrorystycznym. Był pan tu jedenastego września?
Tom podał mu dziesięciodolarowy banknot, wysiadł na Trzydziestej Dziewiątej Ulicy i poszedł
pieszo. Widział kordon policyjnych radiowozów z błyskającymi na czerwono kogutami, a za nim poświatę telewizyjnych reflektorów omiatających już kawalkadę ciężarówek z talerzami
satelitarnymi. Podczas tygodnia, kiedy odbywało się Zgromadzenie Ogólne, nie było to samo w sobie czymś niezwykłym. Przyjął, że rosyjski car jest w mieście – nie było sensu nazywania go inaczej –
albo w Nowym Jorku odbywa się typowa procesja despotów z Afryki, Azji Środkowej i
Środkowego Wschodu marzących o chwili triumfu, gdy staną na mównicy przed Zgromadzeniem
Ogólnym, bo na tyle dopisało im szczęście, że nie znaleźli się w Hadze na ławie oskarżonych.
Teraz patrzył na policjantkę, zawracającą ludzi od pierwszej bramy prowadzącej na UN Plaza. Na długości kilku przecznic wzdłuż barierek, najwyraźniej otaczających cały teren, niczym wstążka na bożonarodze-niowym prezencie ciągnęła się żółto-czarna plastikowa taśma: „Zakaz przejścia.
Policja”.
35
Szedł dalej, zwracając uwagę na to, że zablokowane były kolejne wejścia. W bramie używanej przez zwiedzających tłoczyli się dziennikarze, fotoreporterzy i operatorzy kamer. Tom był wystarczająco wysoki, żeby ponad ich głowami zerknąć na środek wybrukowanego placu przed zadaszeniem
ochrony, gdzie ustawiono niewielki namiot z zielonego brezentu. Kręcili się wokół niego policjanci, jeden fotograf i spece zespołu kryminalistyki w kombinezonach, maskach i białych lateksowych rękawiczkach.
Przeszedł na drugą stronę ulicy, wymijając zygzakiem samochody.
Przed nim znalazł się betonowy falliczny symbol – Trump World Tower, i wieżowiec ozdobiony
mokrą i obwisłą niemiecką flagą – niemiecka misja przy ONZ. Wejście do Nations’ Café było
następne.
Od razu spostrzegł Henniga Munchaua gorliwie studiującego wzór mapy świata, dekorujący
winylowy blat. To śmieszne, jak łatwo pomniejszyć ludzi mających władzę. W budynku ONZ
Munchau był graczem, który biegł korytarzami, pozdrawiany pełnymi szacunku ukłonami przez
wszystkich. Ale wystarczy wyprowadzić go z tego gmachu i stawał
się po prostu kolejnym nowojorczykiem w garniturze, z neseserem i rzednącymi włosami.
Ku zaskoczeniu Toma Henning, zostawiając nieruszoną kawę, wstał
w chwili, gdy nawiązali kontakt wzrokowy. Oczami wskazał drzwi:
„Chodź za mną”. Co się, do cholery, działo?
Już na zewnątrz Henning uniósł brwi w geście, który Tom zrozumiał
dopiero po sekundzie lub dwóch.
– Oczywiście – powiedział w końcu.
Munchau był jednym z tych palaczy, którzy nigdy nie mają przy sobie papierosów: wierzył, że jeśli się ich nie kupuje, tak naprawdę się nie pali. Tom sięgnął do kieszeni marynarki, wyciągnął torebkę drum z tyto-niem do skręcania papierosów – jedna z niezmiennych rzeczy w jego życiu przez ostatnie kilka lat – w której miał także małą niebieską kopertę z bibułkami i kilkoma zręcznymi ruchami zrobił
równego cienkiego skręta, którego podał Henningowi. Dla siebie skręcił drugiego, a potem 36
przypalił oba jedną zapałką.
–
Kurwa, od razu lepiej – powiedział Henning, z policzkami nadal wciągniętymi, by nie pozbyć się za szybko dymu. Spojrzał twardo na Toma, jakby wcześniej go nie widział. – Minęło sporo czasu. Jakoś sobie radzisz?
–
Nigdy nie było lepiej.
–
To dobrze. – Henning ponownie głęboko się zaciągnął. – Bo wy-glądasz, jakby cię ktoś zjadł i wypluł.
Tom roześmiał się, co wywołało szeroki uśmiech u Henninga, uśmiech, który w jednej chwili
sprawił, że Byrne polubił tego mężczyznę w momencie, gdy się poznali wiele lat wcześniej.
Dodatkowo sprawiła to gwara Munchaua, bezbłędny angielski z australijskimi naleciałościami i dosadno-
ścią sformułowań. Tom był świadkiem kształtowania się tego języka: razem służyli w misji w
Timorze Wschodnim, kierowanej przez Australijczyków. Ich przyjaźń była jedną z pozostałości po tamtym doświadczeniu.
To, że radca prawny stał się wyjątkowym okazem – urodzony w Hessen doktor nauk prawnych z
twarzą niczym surfer z Bondi – następną.
–
Więc nie tęsknisz za starymi śmieciami? Za pracą dla wielonaro-dowej rodziny i tak dalej?
–
Nie, nie tęsknię. Więc, Henning, obaj jesteśmy raczej zajętymi facetami. Czego chcesz ode mnie?
–
Chodzi o... – Zawiesił głos. – O to, co wydarzyło się tutaj dziś rano.
–
W porządku, ale co się wydarzyło? Widziałem policyjny kordon i...
–
Nie wiesz? Chryste, Tom, zarabiasz taką forsę i nie stać cię na radio? Mniej więcej dwie godziny temu zastrzelono tu mężczyznę, po-dejrzewano, że był terrorystą.
–
Rozumiem.
–
Nie rozumiesz – powiedział Henning. Wypuścił z ust dym, a potem rozejrzał się na prawo i lewo.
Szeptem, ze zmrużonymi oczami do-dał: – Okazuje się, że dopadliśmy nie tego człowieka.
37
–
Nie był terrorystą?
–
Zabiliśmy najwyraźniej jakiegoś emeryta w wełnianej jesionce.
–
Co chcesz powiedzieć przez „my”?
–
Nie rozpowiadaj o tym nikomu, Tom. Mówię poważnie, kolego.
Ani jednego, kurwa, słowa. Media jeszcze nic nie wiedzą.
–
Jasne.
–
Strzelał facet z naszej zasranej ochrony.
–
Jezu.
–
Jezus jest jak najbardziej na miejscu. – Henning zaciągnął się głęboko ostatni raz, wysysając resztę życia z cienkiego skręta, a potem rzucił go na ziemię. – Nieprawdopodobny pech. Wywiad
nowojorskiej policji dał nam cynk o podejrzanym, który odwiedził handlarza bronią.
Miał być ubrany w grubą czarną jesionkę i czarną czapkę. No i tak się zdarzyło, że staruszek tak właśnie był ubrany, kiedy wyszedł dziś na poranny spacerek.
–
Więc chyba wszyscy mieli pecha.
Henning spiorunował go wzrokiem.
–
To będzie największy koszmar, Tom, jaki dotknie to miejsca od czasu, kurwa jego mać, programu
„Ropa za żywność”. Możesz sobie wyobrazić, co Amerykanie z tym zrobią? Możesz sobie wyobrazić ju-trzejsze wydanie „New York Post”? „Teraz ONZ zabija starców na ulicach Nowego Jorku”.
–
Wybraliście sobie na to dobry tydzień.
–
O tak, teraz, kiedy nie dość, że mamy tu wszystkich przywódców z całego świata, poczynając od króla Prus. Niezupełnie taki początek, jakiego Viren by sobie życzył, prawda? Wyobrażasz sobie, nowy sekretarz generalny w czasie swojego pierwszego Zgromadzenia Ogólnego przeprasza na
kolanach.
–
A wie?
–
Dlatego właśnie do ciebie zadzwoniłem. Przez ostatnią godzinę byłem w Centrum Sytuacyjnym z szefem jego gabinetu i wszystkimi podsekretarzami. Sekretarza generalnego tam nie było: dawał
sobie 38
obciągać fiuta na jakimś śniadaniu z socjetą. Gmach jest szczelnie zamknięty. Wolno wychodzić tylko podsekretarzom.
–
I co masz zamiar zrobić?
–
Cóż, o tym chciałem z tobą porozmawiać.
–
Och, nie.
–
Posłuchaj, Tom. Pamiętam, powiedziałeś, że nigdy już nie bę-
dziesz dla nas pracował. Rozumiem.
–
To dobrze. Zatem zrozumiesz też, kiedy powiem: „Miło cię widzieć, Henning, ale muszę już lecieć”.
–
Ale to nie jest praca dla ONZ.
–
W takim razie dla kogo?
–
Dla mnie. Uznaj to za osobistą przysługę. Chyba mam prawo cię o to prosić.
Tom wpatrywał się w twarz Henninga. Na ten argument nie miał
przygotowanej odpowiedzi, to był niepodważalny fakt, który zmusił go do zrezygnowania z
przyjemności z Mirandą/Mariną i bezzwłocznego stawienia się tutaj. Munchau mówił prawdę: Tom zawdzięczał mu wszystko.
–
Czego potrzebujesz?
–
Jedyna dobra rzecz, jaka wyszła na jaw w tej sytuacji, to obywatelstwo zabitego gościa. Był
Brytyjczykiem.
–
Co w tym dobrego?
–
Angole jako jedyni nie dostaną świra tylko dlatego, że jankesi zamordowali jednego z ich obywateli.
A w Stanach od razu byłby to pedał komuch z ONZ, który spierdolił sprawę. Wszędzie indziej z kolei to na Amerykę spadłoby całe odium. Za szybko naciskający na cyngle kowboje i tak dalej. Ale nie, jeśli chodzi o brytyjski rząd. Twoi kolesie pochylą się nad tym i jakoś wszystko przełkną.
Tom miał ochotę sprzeciwić się tej opinii, ale nie mógł. Pamiętał
kampanię dotyczącą uwolnienia Anglików z Guantanamo. Brytyjski rząd ledwie pisnął w proteście, tak by jak najmniej urazić Amerykanów.
–
Zatem? Czy to Amerykanin pociągnął za cyngiel?
39
–
Nie, Portugalczyk. Nazywa się Tavares.
Tom przetrawił tę informację.
–
Co chcesz, żebym zrobił? – Oczami wyobraźni widział już po-krętną dokumentację, którą trzeba będzie zgromadzić z powodu zabójstwa popełnionego na międzynarodowym terytorium Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wyobrażał sobie narastające problemy jurysdyk-cyjne. Kto poprowadzi
śledztwo? Nowojorska policja czy sama służba ochrony ONZ? Kto będzie to nadzorował?
Odpowiedź Henninga zaskoczyła go.
–
Po pierwsze chcę, żebyś nie spuszczał z oka gości z nowojorskiej policji pracujących przy tej sprawie. Do tego czasu widzieli już ciało: domyśla się, że daliśmy dupy. Chcę, żebyś im patrzył na ręce. Tylko przez ten pierwszy dzień: nadstawiłem własną głowę, zrobiłem z tego wielki problem, dlatego nie mogę posłać do tej roboty żadnego nowicju-sza. Wyszlibysmy na debili. Zorientuj się, co robią, potem to przekażesz.
–
A później?
–
Później będę chciał, żebyś to wszystko zamknął, Tom. Zadbał, by sprawa przycichła. To zbyt wielki wstyd. Nie możemy dopuścić do po-kazywania w telewizji rodziny w żałobie, trzymającej zdjęcie dziadka, która chce posłać do więzienia sekretarza generalnego i chuj wie kogo jeszcze. Musisz pojechać do Anglii, odszukać tę rodzinę i zrobić wszystko, co w twojej mocy, żeby ukręcić łeb tej aferze. Przejdź na angielski akcent i załatw to.
–
Nie muszę przechodzić na angielski akcent.
–
To nawet lepiej. Graj czarującego angola i zaoferuj wylewne przeprosiny, hojny pakiet
rekompensacyjny, czego tylko zechcą. Ale żadnego popisywania się, w porządku? Żadnych obietnic zdjęcia z sekretarzem generalnym i nic z podobnego gówna. On jest nowy. Nie możemy dopuścić, żeby go z tym łączono.
Tom zaciągnął się papierosem. Wystarczająco dobrze widział, o jaką politykę chodziło: po jego odejściu z biura radcy prawnego nie został
tam żaden angol. Poza tym prawdopodobnie lepiej posłużyć się 40
prawnikiem z zewnątrz, żeby się tym zajął. Pozwoli to na utrzymanie dystansu, tak żeby sama ONZ
jak najmniej się splamiła niezależnie od tego, do jakich plugawości Tom będzie musiał się uciec, by osiągnąć wyniki.
Z drugiej strony trudno było to nazwać zawodowym zleceniem z górnej półki. Nie będzie mu wolno kontaktować się z prawnikami z Ministerstwa Spraw Zagranicznych albo z dyplomatami. Za to
przyjdzie mu prawdopodobnie zadawać się z londyńskimi adwokacinami, którzy aż się będą trząść, żeby położyć łapę na kiesce z pieniędzmi ONZ. No i aż szkoda na to jego życiorysu: jedenaście lat praktyki jako specjalista prawa międzynarodowego w ONZ, a przedtem radca prawny, do którego obowiązków należało występowanie w sporach sądowych dla firmy z City, i trzy lata pracy
akademickiej na University College w Londynie.
–
Jest tu całe mnóstwo angoli, którzy mogliby to zrobić, Henning.
Może nie zajmują jeszcze najwyższej pozycji zawodowej, ale niewiele im brakuje. Prawnicy, którzy idealnie się do tego nadają. Dlaczego ja, Henning?
–
Bo ty jesteś godny zaufania.
Tom uniósł brew: prawnik, który odszedł z ONZ w taki sposób jak on, nie był osobą, którą określa się jako godną zaufania. „Daj spokój –
sygnalizowała brew – powiedz prawdę”.
–
No dobra, nie jesteś konwencjonalnie godny zaufania. Ale jesteś człowiekiem, na którym mogę polegać.
Tom zrobił minę, z której jasno wynikało, że pochlebstwem daleko się z nim nie zajedzie. Henning westchnął z rezygnacją.
–
Wiesz, jacy oni są, ci młodzi prawnicy tutaj, Tom. Jezu, sami by-liśmy tacy nie tak dawno temu. Pełni idealistycznych bzdur o ONZ jako
„ostatecznym gwarancie praw człowieka” i podobnych pierdoł.
–
Więc?
–
Więc teraz tego nie potrzebujemy. Potrzebny nam ktoś, kto zrobi to, co musi być zrobione.
41
–
Potrzebny ci cynik.
–
Potrzebny mi realista. Poza tym nie boisz się odłożyć czasami na bok księgi zasad. To może być jedna z takich sytuacji.
Tom nic nie odpowiedział.
–
Przede wszystkim jednak wiem, że interes Organizacji Narodów Zjednoczonych uznasz za
najważniejszy. – Nikły uśmiech igrający w kącikach ust Henninga go zdradził. Nie stać go było na ryzyko powie-rzenia tego jakiemuś brytyjskiemu prawnikowi, który mógłby – jak by to ująć? – stracić z oczu lojalność profesjonalisty. Zawsze istniało ryzyko, że angol może zadzwonić do kumpla z Ministerstwa Spraw Zagranicznych lub urzędu Brytyjskiej Wspólnoty Narodów po to jedynie, by zorientować ich w bieżącej sytuacji. Lunch w Whitehall, maleńkie gadu-gadu, nikomu nic by nie szkodziło. Takie zagrożenie nie istniało, jeśli sprawą zajmie się Tom Byrne, absolwent podstawówki w Sheffield i uniwersytetu w Manchesterze. Można było wierzyć, że nie zdradzi ONZ
na rzecz paczki dawnych kolegów z jednego prostego powodu: nie miał
żadnej paczki dawnych kolegów.
–
Znasz mnie, jestem obywatelem świata.
–
Wiem, że mogę na tobie polegać, Tom.
–
Dużo dla mnie zrobiłeś, Henning. Nie zapomniałem o tym.
–
Po tym będziemy kwita. Co nie oznacza, że nie zostaniesz odpowiednio nagrodzony.
–
Nie będzie zwykłej dziadowskiej stawki z kasy ONZ?
–
Na to mamy oddzielny budżet, Tom. Fundusz awaryjny.
–
Zatem dam tej rodzinie wszystko, czego będzie chciała.
–
Aha. Twoja misja to zagwarantowanie, że po dzisiejszym dniu nikt z nas nie usłyszy więcej ani słowa o tym zmarłym starcu. Kiedy się go pochowa, chcę, żeby cała ta sprawa znalazła się w grobie razem z nim.
Rozdział 6
Henning przeprowadził ich przez tłum dziennikarzy, obaj musieli użyć łokci, by zrobić sobie przejście. Reporterzy zarzucali Henninga pytaniami, choć przecież jasne było, że nie wiedzieli, z kim mają do czynienia, ale on nie powiedział słowa. Wreszcie dotarli do wejścia do prowizorycznego namiotu, w którym leżały zwłoki mężczyzny.
–
Tom, to jest Jay Sherrill. Komendant twierdzi, że to jeden z jego najlepszych ludzi, detektyw pierwsza klasa.
–
Pierwsza klasa? Pobrzmiewa pierwszoklasistą. – Nie mógł się powstrzymać: gość wyglądał na
dziewiętnastolatka. Może był trochę po trzydziestce, najwyżej. Starannie uprasowana koszula, brak krawata, szczupła, pozbawiona zarostu, przystojna twarz. Tom mógłby tu i teraz naszkicować profil Jaya Sherrilla: jeden z szybko pnących się po drabinie kariery absolwentów najbardziej
prestiżowych uniwersytetów, fawo-ryzowanych przez miejską policję w tych czasach. Byli to młodzi funkcjonariusze, którzy mówili i ubierali się bardziej w stylu konsultantów do spraw zarządzania niż gliniarzy. Odbył pewnie dwutygodniową praktykę na ulicy i od razu przeskoczył do pierwszej ligi sił
policyjnych. Tom przeczytał kiedyś artykuł w „New York Timesie” o ludziach takich jak on, którzy nigdy nie nosili munduru – w żargonie nowojorskich policjantów byli „spoza gniazda” – i sami ustalali sobie godziny pracy. Stanowili nową klasę oficerów.
43
–
Młody, pewnie. Ale z dziewięćdziesięciosześcioprocentowym wskaźnikiem skazań. – Akcent
wskazywał na picusia z Bostonu, mówił
jak Kennedy.
–
Dziewięćdziesiąt sześć procent, co? Komu udało się wywinąć?
–
Tym z najlepszymi adwokatami.
–
W porządku – wtrącił się Henning. – Jak wiecie, panowie, komendant Riley i ja zgodziliśmy się, że ONZ i nowojorska policja będą ściśle współpracowały przy tej sprawie. A to oznacza, że jesteście kolegami. Rozumiemy się?
–
W pełni – odpowiedział Sherrill, nadając głosowi moralizator-skie, dojrzałe brzmienie. – Panie Byrne, idę właśnie na spotkanie z szefem ochrony tego budynku. Jeśli ma pan ochotę, może pan iść ze mną.
Tom posłusznie ruszył za nim, ale dostrzegł upominające spojrzenie Henninga. Będzie się dobrze zachowywał.
–
Miejmy nadzieję, że będzie pan pierwszą osobą, która z nim porozmawia – odezwał się tonem, który, zgodnie z jego intencją, sugerował
zawieszenie broni.
–
Boi się pan, że mógł już rozmawiać z prasą?
–
Nie, boję się, że mógł rozmawiać z kimś z tego budynku. Wtedy powstają przecieki. – Tom myślał o własnym wyjeździe do Londynu, o tym, co powie rodzinie zabitego. Nie na rękę by mu było, gdyby pogłoski dotarły do nich przed nim.
Kiedy minęli zadaszenie przy wejściu dla zwiedzających, zamknię-
tym teraz dla publiczności, i znaleźli się w upiornie cichym foyer głównego budynku, Tom uniósł
dłoń w pożegnalnym geście do Henninga.
Szedł na spotkanie z oenzetowskimi szychami. Zdał sobie sprawę, jakim był kiedyś naiwniakiem.
Tom Byrne sprzed ponad dziesięciu lat byłby teraz przerażony. Ale po tamtym Tomie nie został
nawet ślad.
Pustą windą wjechali na pierwsze piętro. Znalezienie się w tym gmachu było dla Toma jak powrót do dobrze znanego miejsca, ale po ponad rocznej nieobecności wywoływało dziwną nostalgię –
niczym przyjazd 44
do rodzinnego miasta po długiej podróży za granicę.
Czekał na nich Harold Allen. Tom nigdy wcześniej z nim nie rozmawiał, ale go rozpoznał. Kiedyś był to najwyższy rangą afroamerykański oficer w nowojorskiej policji, dopóki z rozgłosem nie pozwał swego pracodawcy, zarzucając mu dyskryminację rasową. Swego czasu typo-wano go na
przyszłego komendanta, a teraz odpowiadał jedynie za niewielki wycinek miasta, które kiedyś mógł
mieć w całości pod swoimi skrzydłami – ale, jak pomyślał Tom, nawet na tym skrawku terenu zdołał
wpakować się w skandal z użyciem broni. Allen zdenerwowanie miał
wypisane na twarzy. Zaprowadził gości do okrągłego stołu pośrodku pokoju, kilka kroków od
swojego biurka. Tom zauważył na ścianie cał-
kiem sporo oprawionych pochwał za odwagę z nowojorskiej policji.
Sherrill nie tracił czasu na uprzejmości.
–
Jak się pan zapewne domyśla, mam do pana kilka pytań, panie Allen.
–
Tak, pan i całe to cholerne gmaszysko.
Tom słuchał i notował w czasie, gdy Allen opowiadał o sekwencji wydarzeń: początkowym cynku od policji o Rosjaninie; nagraniu rozmowy telefonicznej między gościem hotelowym a recepcjonistą; poin-struowaniu dowódców ochrony, żeby uważali na osobnika pasującego do opisu dostarczonego przez policję; jak wiadomość przekazano ochroniarzom przy bramie, w tym Felipe Tavaresowi;
pomyłce i wreszcie strza-
łach. Tragiczny przypadek mylnego rozpoznania.
–
Gdzie jest teraz Felipe Tavares?
–
Jest z jednym z funkcjonariuszy pomocniczych nowojorskiej policji.
Tom pytająco zmarszczył czoło.
–
Zajął się nim psycholog.
–
Psycholog. Rozumiem. – To wyglądałoby świetnie w „Daily News”. „Chwilę po zamordowaniu
emeryta władze wkraczają do akcji, przynosząc herbatkę i współczując zabójcy”.
45
–
Tak, panie Byrne, psycholog. Domyślam się, że nigdy nie znalazł
się pan w pierwszej linii sił porządkowych. Tavares jest w stanie głębokiego szoku. To dobry człowiek. Właśnie od niego wróciłem.
–
Jak on to znosi? – Tym razem zapytał Sherrill, łagodniejszym głosem.
–
Bez przerwy jęczy i powtarza: „To mógł być mój ojciec. To mógł
być mój ojciec”. Kiepsko z nim.
–
Czy wiemy, ile lat miał zabity?
Allen wstał i podszedł do biurka. Ociężały i zwalisty mężczyzna. Ja-ko młody człowiek był pewnie wysportowany, pomyślał Tom, spogląda-jąc na pochwały na ścianie. Ale z czasem prawdopodobnie sobie odpu-
ścił. Allen wrócił z pojedynczą kartką papieru.
–
Wygląda na to, że miał siedemdziesiąt siedem lat. Nazywał się Gerald Merton. Miejsce urodzenia: Kaunas na Litwie.
–
Na Litwie? Nie ma tam zbyt wielu Geraldów Mertonów – powiedział Sherrill z uśmiechem, który dowodził, że jest zadowolony z siebie. – Czy wiadomo, kiedy przeniósł się do Anglii?
–
Nie. Mamy jedynie datę i miejsce urodzenia.
–
Na co pan patrzy, panie Allen?
–
To kserokopia jego paszportu.
–
Ksero czego? – pytanie zabrzmiało bardzo poważnie.
–
Jego paszportu. Jeden z moich ludzi wyjął go z kieszeni zmarłe-go, kilka sekund po zabójstwie.
Chciał sprawdzić jego tożsamość.
–
Mam cholerną nadzieję, że pan żartuje.
–
Boję się, że nie, panie Sherrill. Ale odłożyliśmy go z powrotem na miejsce.
–
Czy pańscy ludzie nigdy nie słyszeli o zabezpieczeniu miejsca przestępstwa, o zacieraniu śladów?
Dobry Boże!
–
Nie zajmujemy się tutaj sprawami zabójstw, panie Sherrill. Nigdy wcześniej nie doszło do czegoś takiego.
Tom dostrzegł ścieżkę dla siebie.
46
–
Czy mogę to zobaczyć? – poprosił.
Allen podał mu kartkę, choć z wyraźną niechęcią. Co było do prze-widzenia w przypadku człowieka z ONZ, ludzie tam zawsze trzymali informacje dla siebie, bo była to jedyna prawdziwa waluta w tym budynku.
Tom wpatrywał się w kserokopię zdjęcia. Ziarniste, ale na tyle wy-raźne, że pokazywało twarz.
Mężczyzna był bez wątpienia stary, ale nie miał bardzo pomarszczonej, wychudzonej albo
zapadniętej twarzy. Tom pomyślał o własnym ojcu w jego ostatnich miesiącach, o tym, jak wychudł.
Głowa tego mężczyzny nadal była krągła, pokryta sprężystą skórą, twarda, mięsista kula z krótko przyciętymi siwymi włosami po obu stronach. Oczy pozbawione radości: zimne. Tom wrócił
spojrzeniem do miejsca urodzenia: Kaunas, Litwa. W rubryce obywatelstwo napisano wyraźnie:
brytyjskie.
Przekazał kartkę Sherrillowi, który oglądał ją przez kilka sekund i powiedział:
–
Będą nam potrzebne kopie wszystkich dokumentów, jakimi dysponujecie w tej sprawie.
–
Załatwione.
–
Wydaje mi się też, że będziemy musieli porozmawiać z panem Tavaresem.
–
To może być trudne. W tej chwili nie nadaje się...
–
Panie Allen, to nie jest prośba.
Skronie Allena się poruszyły.
–
Zobaczę, co da się zrobić.
Rozdział 7
Tom rozumiał, że nowojorska policja ma priorytet w tej sprawie: potwierdzało to przydzielenie summa cum laude Sherrilla. Wiedział też, dlaczego to zrobiono: politycy z Nowego Jorku uważali, że nawet wła-
ściwie niebyły atak terrorystyczny, ponieważ dotyczył celu-symbolu, musi zostać potraktowany poważnie. I rzeczywiście, trudno było zaprzeczyć, że oglądanie tej akcji robiło wrażenie.
Do czasu, kiedy Sherrill wrócił do prowizorycznego namiotu, zwłoki zostały już umieszczone w worku na ciała i wysłane do głównego lekarza sądowego. Sekcję miano przeprowadzić od razu, a wstępne rezultaty powinny być znane za kilka godzin. Sherrill wykonał gest w kierunku jednego z radiowozów policyjnych, nadal parkujących przed UN Plaza, którego kierowcą, jak nic, był osobisty szofer detektywa, i ponaglił To-ma, żeby wsiadał i zajął miejsce obok niego na tylnym siedzeniu.
Tom domyślał się, że nie jest to typowy sposób, w jaki nowojorska policja prowadziła śledztwo w przypadku zwykłego zaszlachtowania kokainisty w Brownsville. Podróż nie trwała długo, przejechali krótki odcinek na południe Pierwszą Aleją, trasę, którą kiedyś Tom pokonywał codziennie z domu.
Ruch samochodów już wznowiono, ludzie znowu wychodzili na zakupy. Dla nich śmierć na terenie ONZ była porannym utrudnieniem, które już minęło. Tuż za Bellevue Hospital Sherrill klepnął
kierowcę w ramię i wyskoczył z wozu w chwili, gdy się zatrzymali.
48
–
Zwykle nikomu nie wolno być przy sekcji zwłok – wyjaśnił Tomowi. – Ale przekonałem się, że
formularz wyników nigdy nie daje pełnego obrazu. No i nie odmawiają pierwszorzędnym
detektywom.
W recepcji czekali tylko kilka minut, zanim pojawiła się kobieta w średnim wieku ubrana w kitel chirurga. Kiedy Sherrill przedstawił Toma, zrobiła minę, którą zrozumiał jako „Okay, panie
prawniku z ONZ. Bę-
dziesz mógł się napawać widokiem...”.
Otworzyła dwuskrzydłowe drzwi, wciskając kod na niewielkiej klawiaturze, i poprowadziła ich najpierw jednym korytarzem, potem na-stępnym. Nie czuło się tu smrodu rozkładających się ciał.
Zamiast tego Tom widział, przelotnie, przez na wpół otwarte drzwi, akcesoria dobrze znane z biur: pocieszne ozdoby, w tym poniewierającą się wstążkę przywiązaną do sflaczałego balonika
napełnionego helem; słyszał radio nastawione na stację Lite FM. W końcu kobieta doprowadziła ich do miejsca, które przypominało oddział szpitalny. Zapach środków dezynfekcyj-nych był silny.
–
W porządku, włóżcie to. – Podała im zielone chirurgiczne kitle i czapki, odsunęła zieloną zasłonę i pokazała go. Wybrzuszenie pod szorstkim prześcieradłem na sekcyjnym stole na kółkach.
Zdjęła z głowy okulary i włożyła je na nos.
–
Dotarłam do tego miejsca, zanim mi dość obcesowo przerwano –
powiedziała, odciągając prześcieradło.
Ciało leżało na boku, masywny tułów o bladej skórze przypominają-
cej barwą brzuch ryby, choć teraz mającej zielonkawy odcień. Czy było to jedynie odbicie światła od zasłon? Tom Die potrafił powiedzieć.
Dziwne, ale jego wzrok padł najpierw Da nienaruszone ciało. Ranę, wyrwaną dziurę w plecach, otoczoną postrzępionymi czerwonymi nit-kami, zobaczył dopiero później i nie mógł od niej oderwać wzroku. Na jego wyobraźnię działała jej głębia i czerwień.
–
...poważne uszkodzenie tułowia, zgruchotana kość łopatki, roze-rwane płuco i pęknięta prawa komora...
49
Tom nie słuchał. Wzrok miał nadal utkwiony w fioletowawej ranie, teraz zasklepionej. Miała
postrzępione brzegi przypominające dziurę w tynku na ścianie, jakby pięść się przez nią przebiła.
–
Pozwólcie panowie, że go teraz dla was obrócę.
Obaj mężczyźni stali naprzeciw lekarki, między nimi leżały zwłoki.
Zmienili miejsce, tak że znaleźli się obok niej. Nie było czuć żadnego zapachu, ale już sam widok robił piorunujące wrażenie. Tom poczuł, że zbiera mu się na wymioty.
–
Tutaj widać otwór wylotowy. To oznacza, że będziecie musieli szukać kuli.
Tom skupił się na twarzy martwego mężczyzny. Zdjęcie paszportowe musiało zostać niedawno
zrobione; ta sama pełna krągłość głowy nadal była widoczna, twarda jak kula bilardowa. Wysunął
rękę do przodu, bo miał zamiar jej dotknąć.
–
Nie!
Podniósł oczy na panią patomorfolog, która wskazywała na dłonie.
–
Nie ma pan rękawiczek.
Tom pokazał gestem, że się wycofuje, i skorzystał z okazji, by zadać jej pytanie.
–
Czy mogę zobaczyć jego oczy?
Lekarka podeszła bliżej i bez wahania uniosła jedną powiekę, potem drugą równie beznamiętnie, jakby sprawdzała piekącego się kurczaka.
